بهبود رهرویی با عمل به نكاتی سازنده

بسم ا… الرحمن الرحیم

مرور مكرر بر داستان رسیدن بشیر به مدینه و پرسش خانم ام البنین (س) از آقا امام حسین (ع) و بدون در نظر گرفتن پسرانی كه راهی همیاری با آقا اباعبدا… (ع) شده بودند، حاكی از این است كه در راه و مرام ما، اولویت همیشه با عشق است و در آن ملاحظاتِ برگرفته از خواسته های درونی ما جایی ندارد. در مرام مولا (ع)، مسئولیت و وظایف رهرویی بر خواسته های ما ارجحیت دارد. شهامت از جمله خصلت های بارز خاندان مولا (ع) بوده است، بنابراین رهرو مولا نیز باید از این ویژگی برخورددار باشد، در غیر این صورت به فردی محافظه كار تبدیل خواهد شد.

حق الناس می تواند اعتبار الهی ما را تحت الشعاع قرار داده و ما را دچار سقوط تدرجی كند. آقا امیر المومنین (ع) نیز در همین راستا بود كه در مسئولیت های امام و مأمومی خود كوتاهی نكردند و بر كف دستان برادرشان عقیل آتش گذاشتند كه اگر رعایت حق و عدالتی در میان نبود از پدری كه حاجت مالی به دربار معاویه می برد (عقیل برادر مولا (ع) )، نمی توانست توقع پسری را داشت كه پیام رسان عاشورا باشد و دو طفل خویش را نثار امام زمانش كند. بر ارجحیت دادن مسئولیت های بندگی مولا (ع) باز می توان به زمانی اشاره كرد كه خانم امِ كُلثوم (س) دختر بزرگوار مولا (ع) برای حضور در جشنی گردنبندی را به امانت از خزانه می گیرند و مورد مواخذه و توضیح سرسختانه پدرشان كه صاحب بیت المال بودند، قرار می گیرند.

ما رهرویی مولایی را برگزیدیم كه علیرغم كار، باغ و محصولی كه داشتند، هرگز شكم پرستی نكردند و تنها به لقمه نان جوین و نمك بسنده می كردند. تاریخ هیچ گاه شاهد حق كشی و بی عدالتی از سوی مولا (ع) نبوده است. ایشان چنان بر مردم مهربان و بخشنده بودند و بر رعایت حق و حقوق ها دقت داشتند كه نیمه شب ها كیسه به دوش راهی یاری فقیران می شدند و بر این یاری جز كبودی شانه ها هیچ انسانی آگاه نبود و اما در جایی دیگر نیز می بینیم كه مولا (ع) در مسجد و در حین نماز انگشتری خویش را به سائل می بخشند، از این رو است كه باید بدانیم چه زمانی نیكی و احسان را باید در خفا و چه زمانی آشكارا انجام داد.

خانواده بودن و همسفر شدن دلیلی بر رعایت نكردن ادب و احترام نیست، در هر سن و موقعیتی باشیم، موظف به رعایت حق كوچك ترها و بزرگ ترهای خود هستیم. خانم ام البنین (س) كه مظهر عشق، محبت، شهامت و ادب بودند، روزی صله ای را به سائلی دادند، سائل صله را به خانه ی این بزرگ بانو مرجوع كرد،‌ خانم با تصور این كه مقدار صله اندك بود، بر آن را می افزایند و به سائل می دهند، سائل مجدداً صله را باز می گرداند و می گوید من خواهان زیارت دستان صله دهنده هستم؛ و این بزرگ بانو، مادر پسری بودند كه با دستی صله می دادند و مَشك بر دوش با دستی دیگر آب رایگان برای مردم شهر می بردند. سطرها نوشتن و خواندن در سیره ی ائمه نمی تواند ذره ای از كَرَم حقیقی خاندان كریم مولا (ع) را عنوان كند.

از جمله سنت های آقا امیر المومنین (ع) بود كه صحابه، یاران و محبان خویش را مورد امتحان و آزمایش قرار می دادند و برای آنان میدان عمل را آزاد می گذاشتند تا ظرفیت و ایمان آنان را محك بزنند. دقت كنیم كه ما نیز به رسم رهرویی مشمول این نوع امتحانات هستیم تا از خامی به پختگی برسیم. زیبا اندیش باشیم و به مسائل با دیدی وسیع و زیبا بنگریم.

خداوند خود ستارالعیوب است و با وجود همه ی قصورات و گناهان، خطاهای ما را مورد پوشش قرار می دهد و روزیِ ما را قطع نمی كند؛ پس ما نیز جایز نیستیم تا بر اساس قضاوت های عجولانه ی خود به عیب یابی دیگران بپردازیم؛ اما گاهی در جمع خانوادگی مان به كم تجربگی های از سوی دیگر اعضا مواجه می شویم كه می توانیم ابتدا با بیان تجربیات در قالب درس دادن و اجرای تكلیف و یا با احسان و نیكی پنهان به یاری او بشتابیم.

دقت كنیم كه به عنوان رهرو مولا باید امینِ اَمانات دیگران باشیم چرا كه ممكن است گاهی برگزیده شویم تا دستِ مخفیِ انسانی برای نیكی كردن باشیم. در نزد خدا و اولیاء خدا رهروان مولا یكسان و برابرند مگر در میزان تقوا كه هر كس با تقوا تر نزد خدا گرامی تر و هر كس در این بزم عاشقی زیباتر و عاشقانه تر ره پیمود در پیشگاه مولا (ع) بزرگ خواهد شد و به حُكم بزرگی و تجربه بیشتر مواظف است تا راهنمایی سایر افراد باشد.

به یاد داشته باشیم در كلاسی، درس عاشقی فرا می گیریم كه استاد، داده هایی برابر را در اختیار شاگردانش قرار می دهد، پس اگر شاگردی خوش درخشید و نمرات بالاتری كسب كرد، در واقع از همت و تلاش و دریافتش بهره وری كرده است. قدرِ خودمان را به عنوان رهروی مولا بدانیم. وقتی فردی با نیت رهرویی قدم برمی دارد، در واقع مسئولیت پذیری خود را اعلام می كند، چنین فردی بی شك مورد نظر مولا (ع) قرار می گیرد.

ابراز محبت و علاقه خانوادگی برای تقدس و تحكم بنیاد خانواده معنوی ما لازم و ضروری است اما نباید فراموش كنیم كه ابتدا باید چگونگی  ابراز محبت را فرا بگیریم و سپس عنوان كنیم. یك رهرو قلب، فكر و روحش باید شاداب باشد. تمامی اَذكاری كه طی چندین سال در وصف مولا (ع) خواندیم تنها در چند جمله خلاصه می شود ولی همین جملات سال هاست كه پر پرواز و دلیل نشاط قلب و روحمان بوده و هست. ذكرها، موسیقیّ معنویِ وجود ما هستند كه وجودمان را دعوت به پویایی می كنند، چرا كه این اذكار زائیده ی عشق و محبت ما نسبت به خاندان نور هستند. عشق تقدس است و در عشق ناپاكی وجود ندارد. وقتی از عشق صحبت می كنیم مقصود ما مولا (ع) و خاندان پاكشان و در مرحله ای والاتر غرق شدن در عشق الهی است.

خداوند بخشنده ی محض است اما برای این كه مورد بخشش او واقع شویم باید امان نامه كسب كنیم و امان نامه ی ما همان ادای نمازهایی است كه خداوند بر ما واجب كرده است. همان طور كه می دانیم، جایگاه انسان منافق جایگاهی پست تر از انسان كافر است اما بدترین جایگاه از آن انسان تارك صلاة است. ما هر قدر هم خوب باشیم و عمل نیك و صالح انجام دهیم، نمی توانیم بی نمازی هایمان را جبران كنیم. برای رهرو مولا پسندیده نیست تا ابتدایی ترین و مهم ترین درس بندگی خود كه نماز است را اجرایی نكند.

به یاد داشته باشیم، امتحانات الهی ایستایی ندارد و بنده ی مؤمن خدا مدام در معرض امتحان الهی است. گاهی تنبیه خود زیباتر از زمانی است كه خداوند ما را مورد تنبیه قرار دهد. بنابراین به حساب خود كامل و دقیق رسیدگی كنیم و در برابر قصوراتمان، خود را مؤاخذه كنیم تا مورد غضب خدا قرار نگیریم.

نماز صبح شاخصه ای برای عاشقی ماست اگر ادعای رهروی و عاشقی می كنیم نباید لحظات ناب مناجات با خدا را به بهانه ی دقیقه های باقی مانده به تأخیر بیندازیم. ادعای نماز اجرای فرمان خداست و حضور قلب داشتن مرتبه ای بالاتر است. چنان چه شروع نماز ما برابر با دل مشغولی ها و هجوم افكار به سوی ما باشد، بهتر آن است كه به انجام این فرضیه ی بزرگ بپردازیم؛ چرا كه پس از اثبات نماز می توانیم بر اصلاح آن متمركز شده و نمازمان را به سطح بالاتری برسانیم.

گاهی یك زیبا اندیشی، صبر و تأمل ما می تواند گنج و ثروت هایی را برای درون و آخرتمان فراهم كند كه هیچ معادلی دنیوی نداشته باشد. در پاسخ به این كه چرا خداوند برخی از بندگان را صاحب زیبایی و برخی را فاقد زیبایی آفریده باید به مثالی بسنده كنیم. مادری كه فرزند خویش را به دنیا می آورد، به شكل و ظاهر او توجه نمی كند و در هر شكل و رنگی باشد او را مورد حمایت بی دریغ خود قرار می دهد. خداوند نیز این گونه عمل می كند و مخلوقات خود را صَرف نظر از هر نوع زیبایی و یا عدم زیبایی مورد لطف و عنایت خاص خود قرار می دهد. زیبایی ها بستگی به تعاریف و دیدگاه ما دارند كه نگاه ما نگاهی ظاهر بینانه است یا نگاهی عمیق و باطنی.

زمانی كه حضرت عزرائیل (س) برای اخذ جان مبارك پیامبر (ص) حاضر شدند، پیامبر (ص) در واپسین لحظات تنها از خداوند وعده شفاعت امت خویش را درخواست كردند و در این صورت بود كه ایشان، همه ی امت خود را در نظر گرفتند نه فقط زیبارویان را. از آن جایی كه پیامبر (ص) از حُسن خُلقی ویژه برخوردار بودند، تمامی مخلوقات الهی را زیبا می دیدند و برای آفریده های پروردگار خود احترام و ارزش خاصی قائل بودند.

ما نیز دیدگاهمان را به سمت زیبابینی ها جهت دهیم و  زیبایی های عمقی و درونی انسان ها را بنگریم. احترام گذاشتن به سادات نمونه ای بارز از زیبابینی های معنویست. حُرمت به سادات، حُرمت به تجلی گاه پیامبر (ص) است. نعمت عشق بر علی (ع) و آل علی را قدر بدانیم و از لحظه لحظه ی آن برای كاشتن بهتر و درو كردنی وسیع تر استفاده كنیم كه خداوند، كریم و مهربان است. والسلام….