قضاوت

بسم ا… الرحمن الرحیم

سلامتی نعمتی بی بدیل و غیرقابل قیاس با سایر نعمات خداوند است. نعمتی که مادامی که آن را دارا هستیم از داشتنش غافلیم. در عصری زندگی می کنیم که بیماری و اقسام ویروس ها کره زمین را در احاطه خویش گرفتند و هر روز تعداد کثیری را در کام مرگ می برند. واضح است که در این بین هر انسانی باید بیاموزد و بداند در پی بیماری ها و مرگی که زمانش برای هیچ کس مشخص نیست و جز خدا بشری از وقوعش با خبر نیست باید چگونه رحم و مرحمت الهی را برای خود به دست آوریم؟

از جمله خصوصیات اخلاقی منفی که به شدت ایمان ما را نشانه می رود قضاوت های ما در خصوص دیگریست. قضاوت ها ابتدا افکار و مغز ما و سپس اعمال و ایمان ما را تخریب می کنند. بار حق الناسی که به دنبال قضاوت کردن های عجولانه و نادرست ما به وجود می آید بسیار سنگین است و می تواند بسیاری از خیر و خوبی های ما را از بین ببرد. در راستای بندگی کردن هایمان کسی برگ برنده ابدی را خواهد داشت که در هر عمل، فکر و گفتارش رضای الهی و تسلیم امر خدا بودن نهفته باشد.

هرگاه انسان قدرت سرسپردگی و تسلیم شدن را کسب کرد و در ازای هر عملی تنها به خشنودی خداوند راضی شد، بداند که خداوند نیز در درون و مغز او سد و دژی ایجاد می کند تا به راحتی اسیر وسوسه های نفس و شیطان نشود. عین بندگی و سرسپردگی زمانی ایجاد می شود که بنده در شرایط انتخاب باشد و بدین گونه نباشد که در اثر درماندگی و استیصال به دامان الهی پناه آورده باشد. فردی که بین شهرت و مادیات انتخاب می کند که رضای الهی را دریافت کند، خداوند هم برای او خیر دنیا و آخرت را رقم می زند و او را در حصار امن خود جای می دهد. هیچ انسانی بدون شناخت از خود و کسب اطلاعات و بالا بردن آگاهی نمی تواند به این درجه از بندگی برسد که راضی به رضای الهی باشد و تنها در مسیر خشنودی الهی گام بردارد.

قلب، مغز و اندیشه انسان ها برای رشد معنوی نیاز به رسیدگی و توجه دارد. نپرداختن به درونیات گاهی چنین خود را نمایان می کند که ما در مسیری خیر گام برمی داریم اما کمترین بی قانونی می تواند ما را بهم بریزد و عمل نیک ما را حبط کند. علاوه بر شناخت از ضعف ها و قوت های فردی، کسی که خود را در مسیر اذکار و آیات الهی قرار می دهد و هم نوا و هم سو با آن ها می شود، در پیشرفت درونیات خود حرکت به سزایی کرده است.

ذکر زیبای ( اَلا بِذکر ا… تَطمَئِن القُلوب ) علاوه بر این که اطمینان و آرامش قلب انسان را بیشتر و بیشتر می کند، تذکری است مادام برای بیداری و هوشیاری انسان ها از غفلتی که در آن به سر می برند. نماز و بسیاری اذکار و آیات دیگر نیز چنین عمل می کنند؛ یعنی در کنار غنی کردن درونیات ما، تأکید مغزی و قلبی برای ما ایجاد می کنند که قلب و مغزمان به ادراک یگانگی خدا، نبوت پیامبر و امامت امیرالمومنین (ع) و حرکت در صراط مستقیم، به منظور رسیدن به حد بالای انسانیت برسد. انسان ها بدون تذکر و یادآوری ضعیف، عجول و فراموشکارند.

لازمه خودشناسی بررسی و یادآوری اعمال، افکار و گفتارهای ماست. جایی که می توان با کمی تأمل به ریشه یابی و مثبت و منفی هر عمل دست یافت و چنان اقتدار در خود ایجاد کرد که ما بر نفس و اعمال خویش حاکم باشیم و نه اعمال و نفس بر ما. در شناخت از خود و رسیدگی به اعمالمان باید با خود صادق باشیم و از فریب دادن خود به بهانه های مختلف بپرهیزیم.

برای رهرو مولا در اثنای سفر به درون و رسیدگی به خویشتن خویش باید وجه تمایزی خاص وجود داشته باشد که بتواند عنوان زیبای رهرو را همراه داشته باشد؛ یعنی باید در سفر به درون بداند چه ویژگی و عملکرد منحصر به فردی در اخلاقیات، عمل و عکس العمل های وی وجود دارد که مفتخر به دریافت این عنوان والا شده است. آنچه انسان را در بندگی متمایز می کند درس گیری و به کار بستن درس ها و نکات در زندگیست.

خودشناسی یعنی سنجش و ارزیابی مدام خود برای کسب هوشیاری بالا و در دست گرفتن کنترل نفس. فردی که رسیدگی و سنجش اعمال جز لاینفک زندگی او و رضایت خدا اولویت هر نیت و عمل اوست، آژیرهای هشدار مغز و قلب او همیشه آماده است تا او را از بیراهه رفتن ها، لغزش ها و اشتباهات در امان بدارد. رضای الهی داشتن یعنی سپردن به خدا و اعتماد داشتن به چیدمان خدا در زندگی ماست. همان دانای مطلقی که چنان برنامه ریزی می کند که بنده تماماً سودمند و بهره مند از امتحانات خروج می کند.

پیامبری از حضرت جبرئیل (ع) سؤال می کند: “خداوند می خندد؟ حضرت جبرئیل (ع) به سوی خدا می روند و باز می گردند و چنین پاسخ می دهند: آری. خداوند می فرمایند: آن جایی که همه بندگان در صددند تا بنده ای را بالا بکشند و من نمی خواهم و جایی که همه بندگانم در تلاشند تا بنده ای را به زیر کشند و خوار کنند و من نمی خواهم.

مقصود و منظور خدا از آفرینش انسان رشد و تعالی و رسیدن آن ها به مقام انسانیت است و این مقام به دست نمی آید مگر بند بند وجودش تسلیم فرامین خدا بودن و غرق شدن در رضای الهی باشد به جهت رشد یافتن و پیش رفتن و نه به جهت ریا و نمایش بندگی. برای انسانی که هدفش رضای الهی است ترس بی مفهوم ترین واژه هاست و مرگ سرآغاز زندگی شیرین. خداوند عاشق بندگان خویش است. بنابراین از هر فرصتی هرچند اندک استفاده می کند تا بندگانش را ببخشد و یا نعمتی خاص را در اختیارشان قرار دهد. در طول تاریخ بسیار بودند شراب خواران و قمار بازانی که تنها یک بار خالصانه و به نیت معبود خویش یتیمی را شاد کردند و خداوند به همین دلیل عذاب را از قبرستانی برداشته و فرد را در شمار بندگان خوب خود قرار داده است.

خداوند انسان ها را در اختیار آفریده بدیهی است که وقتی فردی انسانیت را در روش و منش زندگیش برمی گزیند تا چه حد مورد لطف و عنایت خدا قرار می گیرد. فراموش نکنیم از جمله نعمات ویژه خداوند که برخی از بندگان از آن بهره مند هستند، نعمت بخشش و گذشت است. چه بسیار افرادی که از انبوه ثروت خود به قدر اندکی نمی توانند ببخشند و چه بسیار افرادی که می توانند تمام اندک خویش را با خرسندی تمام ببخشند و باز به رحمت الهی امیدوار و معتقد باقی بمانند. به عنوان رهرو و شیعه مولا بیش از هر زمان دیگر هدفمان را روشن کنیم و با توجه و تمرکز به سوی آن حرکت کنیم و از هرز رفتن نیرو الهی مان به جهت پرداختن به حواشی های بی ارزش پرهیز کنیم.

مراقب زبان هایمان باشیم که بیشترین حق الناس ها و گناهان از این عضو نشأت می گیرد. قضاوت ها، دل شکستن ها، دروغ ها، توهین ها، غیبت ها و بسیاری از گناهان دیگر زائیده همین عضو از بدنمان است. زبان و به دنبال آن گناهانش فاصله زیادی بین بنده و خدا ایجاد می کند. اگر مدعی عشق هستیم، صرف نظر از عقوبت گناهان و بهشت و جهنمی که زبان برایمان می سازد، چگونه می توانیم دوری از معبود و معشوق را تاب بیاوریم. توجه داشته باشیم که وقتی مدعی می شویم و عشق می ورزیم سبب خشنودی آل ا… می شویم و وقتی مدعی می شویم و بی عهدی می کنیم ناخرسندی آن بزرگواران را سبب می شویم.

عاشق لحظه به لحظه اش باید مراقب و مواظب خود برای رسیدن به معشوق باشد و برای عاشق چه جایی امن تر از دامان الهی که در آن خداوند با همه قدرت و داناییش ما را هدایت و حمایت می کند و عهده دار بندگی ما می شود. امید که با رسیدن به مقام رضا از خاصان درگاهش باشیم و خداوند حامی ویژه ما باشد. والسلام…