درس هایی از عاشورا

بسم ا… الرحمن الرحیم

مادرانی كه از نوزادی در حین شیردادن، ما را با نام و وجود آقا امام حسین (ع) آشنا كردند، ان شاءا… امانتداران خوبی باشیم. خداوند، حُب علی (ع) و آل علی (ع) در قلب و دلمان و در سطح والاتر در درك و شعور، عبادت، بندگی و زندگیمان جاری كند. تربیت وقتی همسو با حب آقا امیرالمومنین (ع) و اولاد پاكشان باشد، ثمره ای زیبا دربر دارد كه خداوند در قرآن از آن به فرزند صالح و باقیات صالحات یاد می كند. از عظیم ترین و وسیع ترین ارث و یادگاری كه هر فردی می تواند از خود به جا گذارد، فرزند صالح است. فرزند ناصالح در حقیقت اعمال ناشایست و نادرست ماست كه جلوی دیدگانمان قرار می گیرد. خانم حضرت زهرا (س) با وجود عمر كوتاه، و همه سختی ها و ناملایمات، در طول این عمر كوتاهشان، فرزندانی را وارد عرصه جهان كردند كه تا یوم قیامت راهشان نجات بخش جهانیان خواهد بود.

اهل بیت آقا رسول ا… (ص) نور واحدند، نوری كه سراسر بخشش، كرم، لطف و مهربانیست، تا جائی كه این بزرگواران بخشش و كرم خود را از دشمنان خود نیز دریغ نكردند. ما نیز می توانیم با الگو گیری از آل ا… در برابر دشمنی دشمنانمان به دفاع بپردازیم و از حمله كردن پرهیز كنیم. بهترین و زیباترین نوع دفاع در چنین زمانی، دست به دعا بلند كردند؛ به اجابت رسیدن دعا در حق گم گشتگان راه عاشقی، رضایت الهی را برای دعا كننده به دنبال دارد.

خداوند از بازگرداندن فردی كه از مسیر حق وارد انحراف و ظلمت شده است، لذت می برد و خشنود می شود. از جمله اعمالی كه می تواند ذخیره ی وسیعی را برای آخرت ما به جا بگذارد، راهنمایی كردن و مورد دعا قرار دادن  فردی كه وارد بیراهه شده است. وقتی بخشش و گذشت را ضمیمه بندگیمان می كنیم و در مقابل دشمنی ها به دعا در حق فرد می پردازیم، قطعاً خداوند هم در هنگام غفلت و اشتباه، ما را مورد رحمت و مغفرت خودش قرار می دهد و از خطای ما می گذرد.

تمام زندگی تذكر و یاد آوری است. از این رو است كه مولا (ع) می فرمایند: هر كس كلمه ای به من بیاموزد، مرا بنده ی خویش ساخته است. دقت كنید كه گاهی یك جمله ی با محتوا می تواند حكم بهترین یاد آوری ها را داشته باشد. خداوند انسان را با عشق آفرید، خداوند بی نیاز محض است و نیاز به هیچ یك از مخلوقات خویش ندارد و این ما هستیم كه هر لحظه نیازمند یاری و مدد او هستیم. خَلق كردن هر پدیده ای توسط انسان نیز تحت تأثیر عشق درونی اوست؛‌ اما متأسفانه گاهی انسان ها در دام شیطان نفس اسیر شده و به آن چه خَلق می كنند جهتی منفی می دهند.

اَلا بِذِكرِ ا… تَطمَئِنَ القُلوب نیز سرشار از درس است. یادكردن خداوند، آرامش و اطمینان قلب را برای ما به ارمغان می آورد و ما را در طی مسیر بندگی یاری می كند. تذكر و یاد آوری لازمه ی حیات بندگی است. ادای نماز، قبل از هر چیز نشانه ی تسلیم در برابر خداوند و سپس فرصت صحبت با ایزد یكتاست. كلام و جمله ای كه بتواند حتی برای لحظه ای انسانی دیگر را به وصل برساند و او را منقلب كند، می تواند برای ما خیری عظیم در برداشته باشد.

انسان فراموشكار است. توصیه ی رفتن به قبرستان ها یاد كردن اموات به این سبب است كه انسان، مرگ و زندگی جاوید را برای خود یادآوری كند. بی شك آرزو هر سفر كرده به دیار باقی، این است كه فرصتی دوباره برای ادای نماز و انجام كارهای نیك داشته باشد. اینجاست كه باید دقت بیشتری كنیم تا وعده های شیرینِ هم صحبت شدن با خداوند را به راحتی از دست ندهیم. نماز صبح سرشار از بركات الهی است و برای ما ثمرات فراوانی را به همراه دارد، قدری بیشتر به اهمیت این وعده الهی بپردازیم. به كار بستن و پذیرفتن واژه ی رهرو یعنی عهد و پیمان بستن و متعهد شدن. وقتی انسانی به خاطر اجرای فرمان الهی از بستر برمی خیزد و به خواندن نماز می پردازد، خداوند او را از بسیاری بیماری ها و بلاها مصون نگه می دارد.

عاشق هستیم ولی كمی هم اهل معنا باشیم. انسان هایی كه ما ادعای عاشقی بر وجود نازنینشان را داریم، فقط و فقط به خاطر خداوند گام برداشتند. آقا امام حسین (ع) فرزند شش ماهه خویش را تقدیم خدا، دین خدا و كلام خدا كرد. در هر پیام و یا پیغامی از ما باید درس ها نهفته باشد، خانم ام البنین (س) خود، اُسوه ای كامل از این نوع پیام بودند. در زمان بازگشت اُسرای كربلا از شام به مدینه،‌ بشیر به عنوان خبر رسان، پیش تر از كاروان در حالی كه مضطرب و نگران بود، وارد مدینه می شد، در رویارویی با خانم ام البنین (س) منتظر سوال این بزرگ بانو در مورد آقا اباالفضل (ع) و سایر پسرانشان می شود. خانم ام البنین (س) تنها از بشیر در مورد آقا امام حسین (ع) سوال می كنند و می فرمایند در جایی كه آقا امام حسین (ع) حضور ندارند، ‌فرزندانم را نمی خواهم.

برای رهرو مولا اولویت همیشه مرام و راهی است كه انتخاب كرده است. هر چند این اولویت نباید ما را  از انجام وظایف و مسئولیت هایی كه بر عهده داریم باز دارد. رهرو مولا باید ساخته شده باشد تا بتواند سازندگی كند، چرا كه سازندگی وظیفه رهرو مولاست.

سادات از جایگاه ویژه ای برخوردارند بنابراین همه ما موظفیم حرمت این جایگاه را به بهترین نحو حفظ كنیم. آقا رسول ا… (ص) به قدری بر احترام به سادات تأكید داشتند كه وقتی والی زمانه جیره یكی از سادات، كه از بیت المال تأمین می شد را به دلیل شراب خواری وی قطع كردند، پیامبر (ص) فرمودند: خداوند خود بر گناه او آگاه است اما به حرمت سادات بودن، نباید جیره او قطع شود.

خلقت خداوند بر اساس نظم و نواخت خاصی صورت پذیرفته است و به نوعی تمام خلقت خداوند دارای موسیقی است. با موسیقی می توان تا نیایش و معاشقه با خداوند پیش رفت. نوای آب در بستر رودخانه از جمله موسیقی های زیبای الهی است. فرهیخته ترین موزیسین ها در دنیا، اثر گذارترین آثار خود را مرهون الهام گیری از طبیعت هستند.

در عین حال دقت داشته باشیم كه شنیدن برخی موسیقی ها برازنده ی رهرو مولا نیست. خداوند نعمت های خود را برای انسان آفرید تا از آن ها بهره بگیرند و بندگی كنند. ما نیز به لطف الهی می توانیم از نعمت خوردن، پوشیدن و… لذت ببریم و استفاده كنیم اما باید دقت كنیم كه افراط و تفریط نداشته باشیم و استفاده از این نعمات باعث بی هویتی و دوری جستن ما از خدای یكتا نشود. بندگی كردن صرفاً عبادت كردن نیست، عبادت بی وقفه، انسان را دچار دلزدگی می كند. وعده های الهی به همین دلیل شكل گرفته اند. وعده های خداوند نیز سرشار از درس هستند.

مراقب شوخی ها و بذله گویی هایمان باشیم، ‌بسیاری از كُدورت ها از شوخی های نابجا و نادرست ما نشأت می گیرد. شادی، ‌خوشی و شوخی كردن باید در حدودی انجام پذیرد كه ما را از انسانیتمان دور نكند. از درس های رهرویی ماست كه برای بزرگ ترها و پیشكسوت ها احترام قائل باشیم.

و اما كربلا و درس های نهفته در كربلا؛ در گذشته از خودباختگی سخن به میان آوردیم و گفتیم چطور می توان در برابر سخت ترین شرایط و مصیبت ها استوار گام برداشت و قالب تُهی نكرد. تذكر و یادآوری به خود كه از كجا و برای چه آمده ایم و به كجا می رویم و خالق ما كیست می تواند قدرت اداره بر خویشتن و شرایط نامساعد را در ناملایمات به ما دهد.

كتاب عاشورا كه چهارده قرن پیش توسط خاندان رسول خدا (ص) به بشر عرضه شد، سرشار از درس و حكمت های عمیقی است كه گذر زمان ذره ای از تازگی و طراوت و تأثیرگذاری آن نكاسته است. عشق، ایمان و پذیرش مسئولیت بانو حضرت زینب (س) را چنان مقاوم نگه میدارد كه در مقابل قدرت زمانه (عبیدا…) و تمامی سران بزرگ قبایل و چاپلوسان اطراف عبیدا…، قاطعانه و با افتخار به معرفی خود می پردازند و می فرمایند: “یابن مرجانه بأبی شمس و امی قمر” نشانه و اصالت ماست.

حَرمله لعنت ا… در روز عاشورا به سه تیر سه شعبه رویاروی لشكر حق قرار گرفت. اولین تیر به چشمان مبارك و زیبای حضرت عباس (ع)، دومین را به گلوی كوچك باب الحوائج آقا حضرت علی اصغر (ع) و سومین تیر را به قلب مخزن وحی آقا امام حسین (ع) نشانه می گیرد. دنیا پرستی و طمع جاه و مقام انسان را می تواند به قدری پست و كوچك كند كه ناجوانمردانه ترین روش را برای كشتن نوزادی انتخاب كند.

همان طور كه گفتیم چشمان زیبا و تیزبین آقا ابالفضل (ع) هدف تیر سه شعبه حَرمَله شد. طوری كه چشمان آقا را خون فرا گرفت و ایشان نتوانستند اطراف خود را ببینند. آقا ابالفضل (ع) بزرگ قهرمان و پهلوانی بودند كه حضورشان در هر جنگی رعشه بر اندام سپاه دشمن می انداختند.

در جنگ صفین آقا ابالفضل (ع) تنها سیزده سال داشتند اما پهلوانان نامی دشمن و نٌه فرزندش را به دَرَك واصل می كنند و هنگامی كه پهلوان نامی دیگری به میدان وارد شده و به آقا امیرالمومنین (ع) توهین می كنند، آقا ابالفضل (ع) نقاب بر چهره از شدت تعصب و غیرت به پدر بزرگوارشان به سمت پهلوان دشمن رفته و او را با یك ضربه به هلاكت می رسانند. پس از آن آقا امیرالمومنین (ع) سوال می كنند كه فرد نقاب بر چهره چه كسی بود كه بی اذن وارد میدان شد؟ در این هنگام آقا امام حسین (ع) وصاطت كرده و از پدر بزرگوارشان می خواهند تا آقا ابالفضل (ع) را مورد بخشش قرار دهند.

خانم حضرت زینب (س) برای اثبات شراكتِ لحظه به لحظه با آقا امام حسین (ع) و هم رنگی و هم دردی با آقا ابالفضل (ع)، سَر خود را بر كَجاوه كوبیدند، طوری كه سَر مباركشان غرق در خون شد،‌ در این هنگام خون را از چشمانشان پاك كردند تا به سرنوشت برادر دچار نشوند چرا كه وجود زینب (س) برای كاروان اُسرا لازم بود.

پیمان نامه ی عشق آقا اباعبدا… (ع) با خدای رحمان و رحیم با خون پاك آقا علی اصغر (ع) امضا شد. با ریختن خون شش ماهه آقا امام حسین (ع) حجت تمام شد. ورود آقا علی اصغر (ع) به میدان جنگ، ‌سپاه دشمن را متشنج و نا به سامان كرده بود و لشكریان متوجه جنایت و ظلم بزرگ خود شده بودند، در این هنگام، به حرمله دستور داده شد تا گلوی كوچك باب الحوائج را نشانه بگیرد و او را نیز رهسپار كوی یار كند.

در جنگ صفین مولا می توانستند آب را بر لشكریان معاویه ببندند و به این طریق آنان را به هلاكت برسانند اما ایمان و جوانمردی، ایشان را از چنین كاری بازداشت كه اگر آب بر سپاه معاویه بسته می شد، هیچ گاه معاویه و یزیدی باقی نبود و عاشورایی بر پا نمی شد و سومین تیر حرمله قلب حسین فاطمه (ع) را نشانه گرفت. اشك هایی كه در عزاداری آقا امام حسین (ع) از چشمان عزاداران جاری می شود، حاصل جوشش خون حسینی در رگ های آن هاست.

همان طور كه خداوند در قرآن فرموده است: “لا اكراه فی الدین”، در دین هیج اجباری نیست؛ اما وقتی انتخاب می كنیم و عهدی می بندیم، باید متعهد باشیم. خانم حضرت زینب (س) هر چند در مقابل مصیبت عظیم كربلا كمرشان خم و مویشان سپید شد اما انتخاب كردند تا در برابر دشمن با تمام وجود ایستادگی كنند. سایر اسرا نیز در تبعیت از رهبر و راهبر خویش، گریه بر عزیزانشان را نیز با رعایت همه شئونات و اصول انجام می دادند.

یكی از رموز موفقیت خانم حضرت زینب (س) و ماندگاری دین و قرآن، مدیریت ایشان و در كنار مدیریت، اتحاد و اتفاق بین اعضای كاروان در پایداری و ایستادگیشان، بسیار موثر بود. در همه حوادث و اتفاقات همه اعضا حضور داشتند و شرایط نامناسب برای همه یكسان بود. منیت در هیچ یك از اعضای این كاروان وجود نداشت.

در دوره ی امامت یازده امام معصوم (ع) تنها یك مرتبه آقا امام سجاد (ع) لب به نفرین گشودند و آن زمانی بود كه عبیدا… بن زیاد با چوب خیزران به صورت آقا امام حسین (ع)جسارت كردند؛ امام سجاد در برابر اهانتی كه عبیدا… كرد فرمودند: “قلبتان مانند كاختان در آتش بسوزد” كه در همین حین، كاخ از گوشه ای شروع به سوختن كرد و همه یزیدیان از كاخ گریختند. زمان فرار از هاتف ندایی می رسد كه عبیدا… اكنون از آتش فرار می كنی، در قیامت چه خواهی كرد؟

وقتی یزیدیان از كاخ فرار می كردند، سر مبارك آقا امام حسین (ع) و اعضای كاروان باقی می مانند. جمعیتی تشنه و دل تنگ، از میان همه دل تنگی ها خانم حضرت رباب (س) به سمت سر مبارك آقا امام حسین (ع)می روند و سر مبارك را در آغوش می گیرند و در این حالی بود كه خانم رباب (س) بر اساس احساسات خویش گام برداشتند و به سوی خانم حضرت زینب (س) جهت می دهند و می فرمایند: من آمدم تا تجدید پیمان كنم و تا آخرین لحظات عمر كنیزی خواهرتان را بر عهده بگیرم. حفظ  آداب، اصول و شئونات، لازمه بندگی و رهرویی است.

اشكی كه خریدارش خانم حضرت زهرا (س) است، باید اشكی توأم با شناخت، شعور و معرفت باشد. شناخت حاصل كردن از عاشورا و عاشورائیان یعنی پاسداری كردن از زحماتی كه این بزرگواران در راه زنده نگه داشتن دین خدا كشیدند. ان شاءا… كه به واسطه اجرای بهترین اعمال پاسدار خون آقا اباعبدا… (ع) باشیم.

والسلام…