بسم ا… الرحمن الرحیم
مرور بر روش زندگی و طریقه‌ی رفتار، گفتار و حركت تمامی پیامبران و امامان از آغاز طفولیت، نشانی روشن بر انتخاب شدن این بزرگواران داشته است. سال جاری را با توسل به آقا رسول ا… (ص) شروع كردیم ولی بیشتر در پیرامون خاندان بزرگوار ایشان صحبت كردیم. اساس رسم بزرگی جز این نیست كه در حق كوچك‌ترها گذشت و فداكاری صورت بگیرد و به آن ها فرصت داده شود. اكنون مروری كوتاه بر زندگی حضرت رسول (ص) خواهیم داشت.
در جزیره العرب و در سرزمینی به دور از تمدن قبایلی وجود داشتند كه بزرگ‌ترین آن‌ها، قبیله قریش بود كه از ده قبیله كوچك تشكیل شده بود. قبیله‌ی بنی‌هاشم، بنی‌امیه، اوس و … از جمله این قبایل بودند كه از طریق تجارت به شام، بغداد و … به كسب روزی می‌پرداختند و مردمی كه اكثراً به پرستش بت‌هایی كه در خانه‌ی خدا قرار داده بودند، مشغول می‌شدند. در این زمان، حضرت عبدالمطلب برای پسرش عبدا… از قبیله خزرج دختری به نام آمنه انتخاب می‌كنند و درست در زمانی كه خانم آمنه ثمره‌ی ازدواج آسمانی خویش را در بطن و وجود خود داشتند، جناب عبدا… در سفری تجاری در نزدیكی یثرب دیده از جهان فرو می‌بندند و این چنین بود كه آقا رسول ا… (ص) یتیم به دنیا می‌آیند. در سن شش سالگی نیز مادر عزیزشان را از دست می‌دهند. سپس ایشان تحت سرپرستی پدربزرگشان قرار می‌گیرند و به شغل شبانی می‌پردازند. اكثر پیامبران قبل از آقا رسول ا… (ص) نیز در بخشی از زندگی خویش به شغل شبانی می‌پرداختند.
حضرت رسول (ص) با تیزهوشی و دوری از عباداتی كه اكثر مردم بت پرستی داشتند، نشانه‌های انتخاب شدنشان در میان قبایل جلوه نمایی می‌كرد. در دوره‌ی شبانی ایشان برای عبادت به غار حرا رفته و به ذكر و تسبیح معبود می‌پرداختند و همین مسئله برای سایر مردم سوال برانگیز بوده كه چرا محمد (ص) در عبادت از دیگران فاصله می‌گیرند.
پس از فوت حضرت عبدالمطلب، ریاست قبیله به دست حضرت ابوطالب پدر آقا امیرالمومنین (ع) می‌افتد كه در آن زمان حضرت علی (ع) شش تا هفت سال بیشتر نداشتند. حضرت رسول (ص) به دلیل این كه عموی بزرگوارشان حضرت ابوطالب، از دنیا و مال دنیا بهره‌ی زیادی نبرده بودند و از خانواده‌ی پر جمعیتی برخوردار بودند، شغل شبانی را ترك كرده و با عموی خویش عازم سفر برای تجارت و كسب روزی می‌شوند تا به این سبب كمكی به عموی خویش كرده باشند. در آن زمان حضرت رسول (ص) در سنین نوجوانی و اوایل جوانی به سر می‌بردند و حضرت ابوطالب به خوبی بر انتخاب شدن ایشان اشراف داشتند.
در یكی از این سفرها در یثرب، معبد مسیحی وجود داشت كه كاهنی پیشگو، قوی و مغرور در آن به عبادت مشغول بود كه از میان كاروانیانی كه از نزدیكی معبد عبور می‌كردند تنها به برخی از این كاروانیان توجه می‌كرد. در منطقه‌ای كه آفتاب سوزان، كاروان تُجار را وادار به استراحت مدام می‌كرد، در اولین سفر آقا رسول ا… (ص) با كاروان، در حالی كه بركت بسیاری شامل كاروان می‌شود، افراد می‌بینند كه از ابتدای سفر توده‌ای از ابرهای آسمانی همراه با كاروان در تمام طول مسیر همگام می‌شوند و برای آنان سایه هایی خنك فراهم می‌كنند. كاهن معبد علیرغم غرور خود مدت‌ها برای استقبال از كاروان انتظار می‌كشد و به محض رسیدن كاروان از آن‌ها برای پذیرایی دعوت به عمل می‌آورد و در معبد در حضور سایرین اعلام می‌كند كه در میان شما جوانی وجود دارد كه از مقام پیامبری (ص) برخوردار است و صاحب توانمندی و معجزه بزرگی است.
در آن زمان خانم حضرت خدیجه (س) ثروتمندترین فرد منطقه بودند كه با گرفتن ضمانت، مالی را در اختیار تُجار قرار می‌دادند و تُجار پس از سود آفرینی، سود خود را تقسیم می‌كردند. شهره‌ی موفقیت حضرت رسول (ص) تا جائی می‌رسد كه خانم حضرت خدیجه (س) تمایل می‌یابند تا مال التجاره‌ی بیشتری را در اختیار ایشان قرار دهند. پس از مدتی سود دهی و بركت خاص، خانم حضرت خدیجه (س) براساس عشق و علاقه‌ای كه در درون نسبت به حضرت رسول (ص) داشتند به ایشان پیشنهاد ازدواج می‌دهند و همه سرمایه‌ی خویش را در راه اسلام صرف می‌كنند. ثمره‌ی ازدواج این بزرگ بانو و حضرت رسول (ص) شش فرزند به نام های زینب، ام‌الكثوم، فاطمه، رقیه، قاسم و طاهر بود.
خانم حضرت خدیجه (س) به عنوان بزرگ و قابل احترام‌ترین فرد سرمایه دار در زمان ازدواج با پیامبر (ص) و آغاز رسالت ایشان با دشمنی انسان‌های بسیاری واقع می‌شوند كه از جمله آنان می‌توان به عموی پیغمبر ابولهب اشاره كرد. ابولهب در زمان حیات دنیوی حضرت ابوطالب به دلیل قدرت سیاسی و بزرگی ایشان و حمایت‌هایی كه از حضرت رسول (ص) می‌كردند، نمی‌توانست حضرت رسول (ص) را در فشار مخالفت‌هایشان قرار دهد؛ بنابراین پس از رحلت حضرت ابوطالب آشكارا بر پیامبر (ص) دشمنی می‌كند، به گونه‌ای كه به ناچار در دره‌ای به نام شعب ابی طالب به مدت سه سال در محاصره اقتصادی سخت قرار می‌گیرند. در این میان اولین معجزه پیامبر (ص) متجلی می‌شود و موریانه مأموریت پیدا می‌كند تا بندهایی از پیمان نامه را از بین ببرد و برای خاندان رسول ا… (ص) آزادی و امنیت را به ارمغان بیاورد.
در انتخاب شدن‌ها باید توجه داشت كه هر انسانی به گونه‌ای انتخاب شده است. پیغمبر خدا به گونه‌ای و ابوطالب به گونه‌ای دیگر، یاسر عمار به گونه‌ای و سمیه به گونه‌ای دیگر؛ و خانم حضرت خدیجه (س) با آن همه جاه، مقام و ثروت دنیوی به گونه‌ای دیگر انتخاب می‌شوند و خود انتخاب می‌كنند تا در مسیر اسلام همه‌ی دارایی خویش را بخشیده و لحظه ای از پیشروی و سلوك خود دور نشوند. حمایت، بزرگواری و عظمت خانم به قدری وسیع بود كه پس از رحلت ایشان پیامبر (ص) تا یك سال در غم و مصیبت از دست دادن ایشان بودند.
هرگز نباید فكر كنیم كه ما به تنهایی قادر نیستیم تا گامی در رهروی برداریم. در رهرویی نباید خودمان را كم و كوچك و ناكارآمد بدانیم، چرا كه تك تك ما می‌توانیم اُسوه و الگویی زیبا و كامل از دین مبین اسلام باشیم. مقایسه كردن به هیچ عنوان نباید صورت بگیرد. شرایط هر روز باید با همان روز مورد قیاس قرار بگیرد. هرگز نمی‌توان یاسر عمار را با حضرت علی (ع) مقایسه كرد، حضرت علی (ع) در حد علی بودن و تكالیف و مسئولیت هایی كه بر عهده داشتند بندگی كردند و یاسر عمار نیز بر حسب مسئولیت های خویش. در عموهای پیامبر (ص) نیز می بینیم كه یكی (ابولهب) لعنت ابدی را برای خود سبب می شود و دیگری (حضرت حمزه (ع)) سید الشهدا لقب می گیرد. تك تكِ انتخاب شدن ها را می‌توانیم با نوع رهرویمان مطابقت دهیم، بررسی كنیم و الگو بگیریم.
جنگ‌هایی كه حضرت رسول (ص) داشتند نیز سراسر درس بوده است. در جنگ اُحد خداوند هزاران ملائك را برای یاری سپاه اسلام نازل می‌كنند و به پیامبر (ص) دستور می‌دهد تا افراد سپاه به صورت مثلث حركت كنند تا پشت بر یكدیگر بوده و از آسیب دشمن در امان باشند. مثلث نمادی از اتحاد خانواده است.
در جنگ دیگری كه در آن، حضرت حمزه به شهادت می‌رسند، فرمانده‌ی سپاه اسلام به دست حضرت جابر بوده كه ایشان به تعدادی دستور می‌دهند، در صورت پیروزی یا شكست حتما محافظ بخشی از دامنه‌ی كوه بوده و آنجا را ترك نكنند اما در حین پیروزی و جمع آوری غنائم طمع ورزی سبب غفلت افراد شده و دشمن دوباره بر سپاه اسلام وارد شد و تعداد زیادی از لشكریان را به شهادت رساند و باری دیگر با رشادت شیر خدا، سپاه اسلام به پیروزی رسید. اینجاست كه باید توجه كرد كه غفلت، طمع؛ و طمع، غفلت را سبب می‌شود. برای رهروی مولا غفلت‌ورزی عین كفر و طمع ورزی در هر شرایطی حرام و غیر قابل قبول است. طمع‌ورزی‌ها می‌تواند باعث دین فروشی و علی فروشی شود. داستان رشادت های مولا انجام نگرفت تا امروز داستان‌وار به آن بپردازیم، رشادت‌های مولا شكل گرفت تا الگویی برای ترسیم نقشه‌ی بندگیمان داشته باشیم.
جنسیت، ظاهر و میزان مال هیچ انسانی معیاری برای نزدیك و دور شدن از پیامبر (ص) نبوده و نیست. یكی از صحابه‌ی خاص پیامبر (ص) برده‌ای بود كه در خدمت انسان‌های دیگر بود. مولا قسم یاد كردند زمانی كه دشمنان برای بیعت گرفتن از ابوذر غفاری نزد او آمدند و كیسه‌های زر آوردند ایشان سه روز بود كه لقمه‌ای نان نخورده بودند. رهروی مولا قادر است تا در برابر دو تا سه روز گرسنگی با گفتن ″یاعلی″ مقاومت كند و آسیب نبیند. استحكام دین ما مدیون پایداری ابوذرها بوده و هست.
رهرو نباید به خاطر خواسته های زودگذر و ناپایدار به سستی در ایمان و عدم مقاومت در سختی ها روی آورد. جسم و روح عاشق مولا باید همیشه شفاف و آماده‌ی پذیرش مسئولیت باشد. رقابت در رهرویی رقابتی سالم است نه دشمن وار. عمل و پیشروی یك رهرو در هر شكل و در هر صورت باید به نفع طایفه و خانواده باشد. رقابت سالم و سبقت در رهرویی بی‌تردید منفعتی وسیع را به خانواده عرضه می‌كند، چرا كه سبقت در رهرویی برابر با كسب تقوای بیشتر و تزكیه‌ی نفسی عمیق‌تر است.
مراسم دید و بازدید در عید بهترین صحنه برای محك خودمان است. این كه به چه میزان بر شهامت، شجاعت و تقوای خودمان اضافه كردیم و از غفلت‌ها فاصله گرفتیم. رهرو یعنی دنباله روی مولا. به لطف خدا رهرو هستیم و انتخاب شده اما باید بدانیم كه در این انتخاب از فرصت‌ها برای پیشروی نهایت استفاده را ببریم، تنبلی در رهرویی عین كفر است.
در طی سال بارها و بارها گفتیم و شنیدیم كه كربلا، تابلوی تمام نمایی از درس ها و الگو های عملی در زندگی و بندگی است. در قیام عظیم عاشورا و با وجود همه مصیبت ها، زخم های روحی و جسمی می بینیم كه ذره ای قصور و كوتاهی در انجام عبادات، مسئولیت‌ها و تكالیف صورت نمی‌گیرد و این تا جائی است كه دشمن را وادار به تعریف از این بزرگواران می‌كند. عین بی انصافی و قدرنشناسی است، در مقابل كسانی كه همه چیزشان را برای رستگاری و سعادت ما دادند، این همه قصور، تنبلی و سستی كنیم و خود را رهرو و عاشق این بزرگواران بنامیم. اگر مدعی رهرویی هستیم باید مسئولیت‌های رهرویی و گروهی ما بر خواسته‌های شخصی ما ارجحیت داشته باشد. كسی كه از صدق دل نام مولا و ائمه (ع) را می آورد باید به حرمت و مقام آنچه از دل می‌آید و بر زبان جاری می‌شود، سر تعظیم فرود بیاوریم.
برای رهرو هرگز جنسیت، ظاهر و مال دیگران ملاك احترام گذاشتن و عزت بخشیدن نیست. مولای ما تجمع ثروت، آزمندی و رفاه بیش از حد متعارف را نمی پذیرند، چرا كه افزایش ثروت، كاهش ایمان را سبب می شود. متأسفانه هستند انسان‌های با ایمانی كه ورود ثروت بی اندازه، آن‌ها را مبدل به انسان های بی‌ایمان و خوش گذران كرده است. بارها گفتیم نعمت های الهی برای بهره‌مندی انسان نازل شده اما نباید نعمت‌های خدا وسیله‌ی طغیان و سركشی برای انسان فراهم كند. چنانچه در اموال ما حق الهی و حق صله ارحامی رعایت شود، هرگز ما را به سمت خوی و خصلت حیوانی سوق نمی‌دهد. فخر و مباهات از آن كسی نیست كه مال و ثروت او را از خصلت انسانی خود دور كرده است. فخر و مباهات برازنده‌ی انسانیست كه با كمترین امكانات كودكانی علی دوست پرورش داده و ذكر و یاد آل زسول ا… را فراموش نكرده باشد.
حضرت علی (ع) با سخت گیری‌هایی كه با اطرافیان خود داشتند و حضرت رسول (ص) با جنگ‌هایی كه كردند هیچ نقطه‌ی مبهمی را در زندگی و بندگی انسان‌ها باقی نگذاشتند و این ما هستیم كه برای رسیدن به سر منزل مقصود باید عامل و كوشا باشیم.
در فرصت باقی مانده تا سال جدید، ساعتی را به خود، قلب و درونمان اختصاص دهیم تا قبل از رسیدن عید، درونمان به سرمستی، شادی و برپایی عید برسد. هر روزی كه رهرو زندگی خود را مطابق با راه و مرام مولا پیش ببرد، برای رهرو عید تلقی می شود. لحظاتی كه رهرو احتیاج و نیاز خود را تنها نزد خالق می برد، در واقع به عید رسیده است. اگر مولا و آل ایشان علیرغم علم لدنی كه داشتند حتی لحظه ای در عبادات، خدا ترسی و راز و نیاز كوتاهی نكردند، به سبب ترس از غفلت آنی بود كه همه داشته های انسان را نابود می كند.
در مباحث گذشته از حیاط خلوت دلمان صحبت كردیم، از باغچه و درختان وجودیمان سخن به میان آوردیم. رسیدگی به حیاط خلوت دلمان به خوبی میزان رشد و یا پژمردگی‌ها و آفت زدگی‌های ما را بازگو می‌كند. رهرویی شعار نیست، رهرویی به عمل كردن‌های ماست. زندگی معصومین (س) سراسر عمل بود و عمل. تا قبل از قرائت آیات زیبای تحویل سال، قدری به شناخت از احوالات خود برسیم، تا با دلی آماده به پذیرایی محول الحوال‌ها و دریافت احسن الاحوال باشیم.
وقتی دلی مِهر را دریافت كند قطعاً آن را به سراسر وجود انسان منتقل می‌كند. هر انسانی دچار خطا و اشتباه می‌شود، اما یك رهرو در چنین شرایطی قبل از این كه خطا و اشتباه برایش امتیاز منفی محسوب شود با عمل نیك و پسندیده در جبران آن بر می‌آید. توجه كنیم عمل ما باید منطبق با ظرفیت ما صورت پذیرد. كمی آهسته و محكم‌تر قدم برداشتن ارزشمندتر از گام برداشتن‌های خارج از محدوده‌ی ظرفیتمان است.
زیبایی بدون نظم در هر حیطه و عرصه‌ای غیر قابل قبول است. در پرداختن به خود و كسب توانایی و توانمندی، فرصت ها را به فردا موكول نكنیم و از فرصت‌های كنونی استفاده كنیم كه چه بسا در همین فرصت ها گمشده‌های خویش را بیابیم. بارها ثابت شده كه هرگاه رهرویی خواسته، توانسته است؛ پس نباید به راحتی از مسئولیت و توانمندی‌ها فاصله گرفت و تنها به نامی از رهرویی بسنده كرد.
برای رهرو باید این اطمینان وجود داشته باشد كه مولا و سرورمان هرگز اجازه نمی‌دهند كه ما محتاج و نیازمند به غیر باشیم؛ بنابراین دقت كنیم وقت، انرژی و شخصیت خودمان را با گدایی مال دنیا تباه نكنیم. سخت گیری مولا امیرالمومنین (ع) همیشه برای نزدیكان به ایشان بیشتر و عمیق تر بوده اما این سخت گیری، لذتی اولی و زیبا را در پی دارد. مولای ما مولایی است كه در هیچ لحظه ای ما را تنها نمی‌گذارد. اگر ایمان داریم كه دنیا فانی و گذرا است و مرگ زندگی جاوید ماست؛ پس تلاش ما باید برای دریافت و پوشیدن لباس نور باشد و این مُیسر نیست مگر در راه علی و آل علی (ع)، علی وار قدم برداشتن.
نظم، نظام و سلسله مراتب موجود در آسمان و آسمانیان به گونه‌ای تنظیم شده كه همه آن ها را غنی كرده است. اسطوره‌های زیبایی در دنیا با همه‌ی جذابیت هرگز پایدار و ماندگار نبودند. این تنها نام نیك و عمل صالح است كه جاوید و ماندگار است.
مولای ما، آقای سخاوت و بخشندگی است، در صورتی كه ما نیز اهل سَخا و بخشش باشیم. خدای ما، خدایی كریم، عظیم و مهربان است و همین خدای كریم حتی اگر حضور ما در هر محفل پنجشنبه با نیت دیگری باشد نیز برای ما عبادت ثبت می‌كند اما این ما هستیم كه باید خودمان را بسنجیم كه تا چه میزان ایستادگی كسب كردیم كه به راحتی علی فروشی نكنیم. رهروی واقعی كسی است كه بین دو انتخاب زندگی و بندگی، بندگی، راه و مرام خود را انتخاب كند.
در آستانه‌ی رسیدن بهار هستیم و نباید فراموش كنیم كه هر فصل خدا سرشار از درس است. زمستان فرصت بازبینی، تفكر و تقویت درونی برای سرسبزی و شكوفایی در بهار است. امید كه ما نیز در زمستان وجودمان چنان تأمل و تقویتی را به كار ببندیم كه بهاری سبز و زیبا را شاهد باشیم. والسلام…
دیدگاهتان را بنویسید