قدردانی و شاکر بودن – خانه تکانی

بسم ا… الرحمن الرحیم

بزرگترین امتحان گیرنده خداست و امتحانات الهی با زندگی انسان از ابتدا تا انتها عجین شده و امتحانات الهی شامل حال همه ی انسان ها اعم از پیامبران، امامان و انسان های عادی، فقیر، غنی و همه و همه هست. بندگی کردن در زندگی ماشینی امروز مستلزم ایجاد شناخت و آب دیده شدن و رفع نقاط ضعف و استقامت یافتن است. متأسفانه زندگی بسیاری از انسان ها در این دوره دچار شکنندگی شده و پیچیدگی زندگی ماشینی بر آرامش اعصاب انسان ها اثر داشته است.

در گذشته می دیدیم که بخشش ها و کنترل خشم ها قوی تر و گسترده تر بود. از جمله دلایل آرامش و بزرگی دل و تقویت ایمان انسان ها در گذشته که قابل اهمیت و به نوعی شناسنامه افراد بود، لقمه ی حلال خوردن و بر سر سفره ی حلال بزرگ شدن بود. اثرات وسیع لقمه ی حلال هرگز قابل انکار نیست و به نوعی راه، مسیر و هدف انسان متأثر از همین حلال و حرام هاست و امروزه هستند انسان های زیادی که از طُرق مختلف و به نام سودهای صحیح و شرعی ربا را وارد سفره های خود می کنند. هرگز نباید توقع داشت که با وجود گسترش ربا، زندگی ها از برکات الهی بهره مند باشند. تنها درمان این درد دامن گیر ظهور آقا مهدی موعود است. که از بین برنده ی هر ظلم و فسادی است.

همانطور که قبلاً گفتیم: وجود ضرب المثل ها همگی برگرفته از داستان ها و حکایت های پندآموزی بوده که در جملات قِصار با درسی بزرگ به ما و آیندگان پس از ما منتقل شد. از جمله ضرب المثل ها “نه سیخ بسوزد، نه کباب” که طی حکایتی انسان را دعوت به رعایت اعتدال می کند. برخی از ضرب المثل ها نیز ریشه در مسائل مذهبی و دینی ما دارد که از این جمله نیز می توان به ضرب المثل معروف زیر اشاره کرد.

شکر نعمت نعمتت افزون کند                کفر نعمت از کفت بیرون کند

این بیت علاوه بر این که دارای آوازه ای عرفانی و دینی است، جنبه انسانی را نیز در خود جای داده است.

نزول پیامبران همانطور که وسیله ای برای ابلاغ دستور العمل الهی بوده است هم چنین وسیله ای برای ابلاغ راهکارها در میان مردم نیز بود. امروزه آیه ای در سوره نساء بسیار مورد بحث احزاب و گروه ها شده است. به این صورت که عده ای معتنقدند، خداوند اذن برگزیدن چند همسر را برای آقایان داده است در حالی که عده ای این مسئله را ضعفی در دین مبین اسلام می بینند. اما باید توجه داشت از جایی که در برگزیدن دو یا چند همسر افراد موظف به رعایت عدالت قلبی، جانی، مالی، رفتاری و اجرایی هستند و این گونه برقرار کردن عدالت جزء از عهده ی معصومین بر نمی آید، پس بهتر است یک همسر را برگزید و زندگی کرد. اگر فردی عادلانه و صادقانه خود را مورد بررسی قرار دهد، خواهد دید که عدالت قلبی برقرار کردن، بسیار دشوار و در جایی غیرممکن است. بنابراین این فرمان الهی شامل حال او نخواهد شد. هیچ یک از فرامین و دستورات الهی خالی از دلیل و حکمت نیست. چنانچه به دستورات الهی و فرامین ائمه و معصومین (س) توجه داشته باشیم، خواهیم دید که بهشت از همین دنیا آغاز می شود. خداوند کلید بسیاری از دستوالعمل ها را در کنار آن فرمان قرار داده است.امر الهی اولاست و انسان موظف به رعایت آن است. وقتی خداوند فرمان می دهد تنها در چند شکل ویژه می توان دو یا چند همسر داشت و در غیر این صورت بهتر حالت داشتن یک همسر است. یعنی خداوند یک همسر را اولا و امر فرموده است.

خداوند بندگان خویش را به شکرگزاری نسبت به پروردگار و هم چنین سایر انسان ها دعوت می کند. برخی خدمت هایی که انسان ها در حق یکدیگر می کنند، نیاز به تشکر و قدردانی دارد. کمک های فکری، کلامی، انتقال آرامش و در مرحله ای بالاتر سوق دادن انسان بیمار یا گرفتار به سوی معصومین از همین دسته خدمت هاست که باید مورد قدردانی ویژه قرار بگیرد. خصلت قدردانی از خصلت های نیکویی است که افزایش نعمت را به همراه دارد. قدردانی و سپاسگزاری که علاوه بر شکر خداوند، قدردان بنده ی خدا نیز باشیم.

در هنگام صله رحم به دو نکته مهم باید توجه داشت: اولاً: میزان توقعاتمان را به شرایط موجود میزبان هماهنگ کنیم تا نه خود گله مند و ناراحت باشیم نه میزبان را دچار تشویش کنیم. دوماً: به سرعت قضاوت نکنیم و اگر رفتار یا عملی را مطابق با رفتار همیشگی میزبان ندیدیم آن را به خود نگیریم و همه ی جوانب را (مثلاً ناراحتی فردی میزبان از مسئله ای که مربوط به ما نیست) را لحاظ کنیم. امروزه محبت و هم بستگی بین خانواده ها بسیار کاهش یافته، درحالی که آداب و رسومی چون عید یا مراسم چهارشنبه سوری از دسته بهانه هایی بود که اقوام و خویشاوندان را به گردهمایی سوق می داد. صله رحم همیشه ترویج دهنده ی نیکی و بخشش ها بوده و هست. در گذشته شام عید را برای دختران و تازه عروس ها و کم توان های مالی بردن علاوه بر ایجاد صله رحم نوعی تقسیم شادی و صدقه جاریه بود. صدقه تنها منحصر به بخشش مالی برای دور شدن بلا نیست. انتشار مهر و محبت، متبسم بودن و انتقال انرژی مثبت از جمله صدقاتی است که می تواند کوله بار بندگی ما را مملوء کند.

در این ایام رفتن به منزل سالخوردگان و کمک رسانی در جهت خانه تکانی و یا همراه کردن کودکی نیازمند با کودک خود برای خرید شب عید به بهانه استفاده کردن از سلیقه ی او از اعمال نیکو و خلاقانه ای است که علاوه بر خدمت رسانی به خلق، آرامش و شادی حقیقی را نیز مهمان دل ما می کند.

قدردان محبت ها باشیم و محبت ها را فدای یک بدی نکنیم. دید هر رهرو باید وسیع باشد و محبت افراد را شاکر تا هم فرمان الهی را رعایت کرده باشد هم باب مهر و مهرورزی را با یک بدی نبندد. وقتی معامله ما در قدردانی از محبت سایرین با خداست، علاوه بر این که بر اندوخته ی ما افزوده می شود ما وسیله خیر و نیکی قرار می گیریم. همانند درخت باشیم و ثمرات مان را از دیگران دریغ نکنیم و یا در بهره بردن دیگران از ثمراتمان تبعیض قائل نشویم همانطور که درخت در بهره وری میوه و سایه اش انسان ها را مورد تبعیض قرار نمی دهد. کینه ها را دور بریزیم تا در ولادت بانوی دوعالم افتخار کینم که توانستیم شمه ای از اخلاقیات ایشان را درخود نهادینه کینم.

بارها گفتیم در غیبت کردن تنها غیبت کننده، گناه کار نیست بلکه شنونده ی غیبت نیز به قدر غیبت کننده، گناه کار و متأسفانه ترویج دهنده و تأئیدکننده گناه است. در مجالس غیبت به بهانه های مختلف خارج شویم تا علاوه بر این که بار سنگین غیبت را بر دوش نکشیم، تذکر و درسی را متوجه غیبت کننده کنیم تا آن فرد نیز از ورطه ی گناه دور شود.

امسال سعی کنیم تا در آستانه سال جدید، به خانه تکانی دل بپردازیم و از ثمراتش در طول سال بارها و بارها بهره ببریم. چنانچه ثمرات خانه تکانی را بدست آوردیم، عهد ببندیم که این ثمرات را با همسفران در میان بگذاریم. دقت کنیم اگر بارها و بارها در تعامل با فرد یا افرادی اشتباهات را دیدیم و بخشیدیم اما هم چنان شاهد اشتباهات بودیم، باید فاصله و چارچوب برای رابطه مان تعریف کنیم و از ارتباط تنگاتنگ با فرد پرهیز کنیم.

امامان ما به خصوص آقا امام حسن مجتبی (ع) بسیار توصیه بر حفاظت، محبت و غذا دادن به حیوانات داشتند. داستان های زیادی نیز مبنی بر غذا دادن به حیوانات توسط بردگان و آزادی آنان توسط امامان وجود دارد که اهمیت محبت به حیوانات در عین رعایت مسائل نجسی و پاکی را به ما گوشزد می کند.

یوم قیامت، یوم حسابرسی اعمال ماست. یوم شهادت دادن تک تک اعضا و جوارح. یوم حسابرسی ما نسبت به سایر موجودات. مراقب باشیم تا رستگار شویم. والسلام ….