شأن رهرو و دوری از گناه

بسم ا… الرحمن الرحیم

حقیقتی است كه انسان ها هر قدر در رهرویی از سابقه، توانمندی و تیزهوشی بیشتری برخوردار باشند، علاوه بر جایگاه از مسئولیت والاتری برخوردارند. از بهترین خصوصیات یك رهرو كه او را قادر می كند تا در امتحانات الهی مؤثر و مفید عمل كند، تحت تأثیر شرایط و افراد قرار نگرفتن است. بارها گفتیم شیطان دشمن آشكار ماست. شیطان همان گونه كه حضرت آدم (ع) را در كم ترین زمان فریب داد، هر انسانی را نیز می تواند در دام خود اسیر كند. زاهدان و عارفان بسیاری نیز در طول تاریخ زندگی بشر طمع تلخ دشمنی شیطان را با غفلت های نشأت گرفته از نیرنگ های شیطان چشیدند اما از آن جائی كه خداوند مهربان و بهترین عاشق و معشوق هر انسانی است، توبه و بازگشت عابد، زاهد و حتی رسولان مورد اِغوا قرار گرفته را پذیرفته و خواهد پذیرفت.

خداوند تواب، توبه پذیر و رحمان است؛ به هر میزانی دچار گناه و اشتباه شده باشیم همین كه در درون احساس ندامت و پشیمانی كنیم و به سوی خدا روی آوریم، خداوند می پذیرد اما از انسان می خواهد تا به جبران حق الناس ها بپردازد و رضایت افراد مورد نظر را جلب كند. بسیار بودند افرادی كه در نَفَس آخر مورد رحمت خاص خدا قرار گرفتند و به سرای ابدی كوچ كردند و بسیار بودند افرادی كه علیرغم ظاهر دیندار خود، به نافرجامی در عمر رسیدند و با كوله باری از گناهان به زندگی جاوید خود وارد شدند.

در انجام فرایض دینی، احكام الهی و ترك معصیت، انسان ها با هر جایگاه معنوی، علمی، دنیویی و با هر رنگ، نژاد و زبانی، یكسان و برابرند. لازم به ذكر است بدانیم گناه و حرام برای همه انسان ها گناه و حرام است و هیچ تبصره و ماده ای وجود ندارد كه انسانی بتواند حرامی را به حلال تبدیل كند، مگر مطابقت دادن آن با امر و دستوری كه خداوند برای آن در نظر گرفته است (به طور مثال نامحرم بنابر به فرموده الهی به سبب ازدواج حلال و محرم یكدیگر خواهند بود و لاغیر) و یا این كه (ربا و قمار همیشه و در هر حال و شرایط حرام است).

فراموش نكنیم همان طور كه عمل نیك ما به عنوان رهروی مولا از پاداش و اجر بیشتری برخوردار است، گناه و خطای ما نیز، جزا و عقوبتی سخت تر را برای ما به دنبال خواهد داشت. سرسپردگی یعنی اوج مسئولیت و اوج هوشیاری.

شیطان با انسان های بی دین و بی قید كاری ندارد و برای آن ها وقت صَرف نمی كند، مخاطب شیطان انسان هایی هست كه عزم بر تحول و تغییر دورنی دارند و چه بسا در نمازی به انقلابی درونی رسیده باشند و خواستار پیمودن مسیر عاشقی باشند.

آیات بسیاری در قرآن مبنی بر انجام اعمال خوب و الهی و حبط آن ها توسط یك عمل زشت و ناپسند وجود دارد. پس لازم است تا قدری به اعمالمان دقت نظر داشته باشیم و مدام نوع، چگونگی و درست یا غلط بودن آن ها را بررسی كنیم. خداوند علیم به بنده فرصت داده و تنها اوست كه می داند انسان ها تا چه میزان توانایی حفظ ایمان خود را دارند، بنابراین انسان و حتی امامان (ع) نیز جایز نیستند كه انسان ها را با هر میزانِ گناه، طرد شده از بارگاه الهی بدانند چرا كه شاید انسانی گناهكار با توبه ای حقیقی به نجات و شأن والای انسانی خود برسد.

در دین ما سفارش اكید بر احترام به والدین، تكریم آنان و دوری از عاق والدینی وجود دارد مگر در یك زمان، آن هم زمانی كه پدر و مادر، فرزند خویش را به سرپیچی از امر الهی توصیه كنند كه در آن هنگام نیز خداوند دستور داده تا در كمال ادب، احترام و رعایت حقوق والدین از گوش كردن به امر آنان (عدم اطاعت از فرمان الهی) خودداری كنیم.

مطابق با این ضرب المثلی كه ” مُستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد ” باید بدانیم شنونده ی غیبت گناهی فراتر از غیبت كننده دارد. در عمل ناپسند و حرام غیبت، تأكید و تشویق فردِ شنونده است كه فرد غیبت كننده را ترغیب به ادامه عمل زشت خود می كند.

هیچ مجتهدی جایز نیست تا افراد را به اعمالی خارج از دایره ی احكام تعیین شده اسلامی، فرمان دهد. بالاترین منبع هر فرد مسلمان برای شناخت حرام و حلال و حدودهای تعیین شده برای هر یك از آن ها قرآن مجید است و پس از قرآن، عترت آل رسول كه در زندگی هیچ یك از این بزرگواران نمی بینیم كه انسان ها را به مسئله ای امر كنند كه خلاف كلام الهی قرآن است. ما با هر جایگاه الهی و معنوی كه باشیم هرگز نمی توانیم فراتر از فرمایش الهی حرف یا عملی را صادر كنیم.

مسئولیت رهرو خیلی وسیع تر و عمیق تر از تصور تك تك ماست. رهرویی، صرفاً نشستن در جلسات هر پنج شنبه و گوش سپردن نوای عاشقی جهت تخلیه روحی و فكری ما نیست؛ رهرویی، دقت نظر داشتن بر تك تك اعمال و نیات ماست. همیشه شنیدیم لذتی كه در بخشش وجود دارد در هیچ چیز دیگر یافت نمی شود. گذشت، بخشش و فرصت دادن از جمله خصلت های بارز رهروی مولاست. در واقع فرصت دادن یعنی تنها بُعد منفی و گناهان را ندیدن و به ابعاد مثبت و نیكی ها نگریستن و از خدا طلب كمك كردن.

در میان رهروان مولا نباید هرگز بدگویی وجود داشته باشد و نكته مهم این كه در صورتی كه خداوند فرصت می دهد، هیچ یك از ما اجازه نداریم به فرد خاطی و گناهكار بی احترامی و بی ادبی كنیم. مولای ما مولایست كه علیرغم حق كُشی بزرگی كه پس از رحلت پیامبر (ص) در موردشان صورت گرفت، بنابر باور، ایمان و مسئولیتی كه نسبت به دین اسلام داشتند به كمك و یاری هر سه خلیفه می رسیدند.

توجه كنیم مبادا اعمال ما، مانع رسیدن فیض، نور و مدد به سایر انسان ها شود كه بی شك حق الناسی عظیم را برای ما سبب می شود. گاهی اشتباهات یك رهرو، اعمال نیك ده ها رهروی دیگر را تحت تأثیر قرار داده و آن ها را حبط می كند. بین همسفرانِ راه عشق نباید كینه و نفاق وجود داشته باشد و متأسفانه در حالی چنین اتفاقاتی به وجود می آید كه هر یك از ما به راحتی و با حفظ ادب و احترام می توانیم با صحبت كردن با فرد مورد نظر بر خشم و ناراحتی خویش غلبه كنیم و از كینه فاصله بگیریم. وقتی اتحاد و اتفاق رهروان مولا در صحنه ماه مبارك رمضان این چنین تبلیغ زیبایی از دین را به نمایش می گذارد، حیف است كه با عامل نبودن به مشق عشق در درون ما چنین زیبایی هایی ظاهر نشود.

رهروی مولا نیز همانند مولا و آقای خود باید با عمل خود حق و باطل را نشان دهد نه با شمشیرش. زِید علقم كه از جمله ریش سفیدان حاضر در مجلس عبیدا… بود كه از دیدن ضربه های خیزران بر صورت مبارك آقا امام حسین (ع) مجلس را به نشانه اعتراض ترك كرد و در میان همه عرض كرد كه من خود شاهد بوسه ی پیامبر (ص) بر لبان حسین (ع) بودم، زید كسی بود كه در روز غدیر و واقعه بزرگ غدیر نیز حاضر بود اما پس از رحلت پیامبر (ص) هنگامی كه از او خواسته شد تا برای شهادت دادن امامت مولا نزد ایشان رود، او نپذیرفت و از انجام این فداكاری اجتناب كرد اما همین كه در بستر بیماری قرار گرفت مولا با همه تواضع و مهربانی نزد او حاضر شدند و فرمودند كه من برای اطاعت امر خدا ( عیادت كردن از بیمار ) كنارت آمدم.

فراموش نكنیم ما ادعای رهرویی چنین مولایی را داریم و متأسفانه در منیت ها غرق هستیم. برخی قصورات و گناهان سرچشمه در كمبودهای فرد دارد و به نوعی بیماری روحی و درونی او را شكل می دهد، به همین دلیل است كه باید با افراد خاطی كه چه بسا به نوعی بیمار هستند با مهربانی و ملایمت رفتار كرد. همان طور كه می دانیم بیماری صِرفاً جسمی نیست و روح و روان هر انسانی ممكن است دچار بیماری شود. بد زبانی و تند زبانی خود به نوعی بیماری است و نیاز به درمان و دارو ( داروی اخلاقی ) دارد.

صبر و مهربانی گاهی ثمراتی را در بردارد كه بی حرمتی و تند خویی به دنبال ندارد. رهرو باید اهل معنا و تفكر باشد و مسئولیت هایش را به خوبی بشناسد. رهرو باید از قدرت تشخیص بالایی برخوردار باشد تا هر حرف را بدون فكر و اندیشه نپذیرد. عزیزان و فرشتگان آسمانی عزت و احترام فراوانی را برای شأن انسان به خصوص شأن رهرو قائل می شوند و ما نیز باید برای این بزرگواران احترام قائل باشیم و حداقل با خواندن دو ركعت نماز هدیه رسم ادب و سپاسگزاری به جا آوریم. رهروی مولا باید به رهرو بودن خود ببالد و افتخار كند و از تكرار اشتباهات جلوگیری كند. از شأن رهروی مولا به دور است كه به كاهلی در نماز بپردازد؛ مولای ما شهید محراب بودند بنابراین باید به نمازهای خود ارزش بیشتری دهیم.

خانواده معنوی ما نیز همانند سایر خانواده ها دارای حریم است. هیچ یك از ما مجاز نیستیم تا با اعمال و رقتار خویش به حرمت شكنی این حریم مقدس بپردازیم. ورود ما به خانواده معنوی برای ساخته و كامل شدن ماست، چنانچه حاصل حضور ما در جلسات عاشقی، ویرانی ما باشد، در واقع تنها عمر خویش را تباه كردیم. از فرصت عاشقی بهره ببریم تا با مدد از عشق بر شیطان درون و بیرون پیروز شویم و در زمره ی عاشقان و سالكان در حیات ابدی قرار گیریم. والسلام…