مشق عشق 110 درس هایی از تکامل، معرفت، خودسازی
بسم ا… الرحمن الرحیم
روزهای ولادت خواهر و برادر دو ثمره پاک وجود آقا امام موسی کاظم (ع) را می گذرانیم. ولادت کریمه تا ولادت رئوف و ضامن را. کریمه لقبی والاست که اوج بخشش، گذشت و سخاوت است و خانم حضرت معصومه (س) صاحب مقام کریمه اهل بیت هستند. آغازین روز ماه ذی القعده که مصادف با ولادت دخت باب الحوائج است، بهترین زمان برای آغاز چله نشینی معنویست. چله ای که پایانش عید قربان است. روزی که می توان پس از چهل روز رشد معنوی، نفس خویش را قربانی کرد و قدم در راه عاشقی گذاشت. خداوند عاشق و شیفته ی بندگانیست که بازگشته و به سوی خدا قدم بر می دارند.
بارها گفتیم مومن باید زرنگ باشد و از فرصت ها نهایت بهره را ببرد. بنده ای که مقام بندگی را رعایت می کند و به امر و نهی ها جامه ی عمل می پوشاند و علاوه بر عبادت، پرهیز از گناه را در صدر بندگی خویش قرار می دهد، بی شک به خداوند نزدیک و نزدیک تر می شود.
در بین عبادات و اعمال نیک “بخشش و کرامت داشتن” افضل اعمال و بهترین عامل در سیر صعودی بندگی است. در تشخیص بخشش و کرامت به مثالی ساده توجه کنید تصور کنید کسی بنا بر احتیاج دست نیاز به سوی ما دراز می کند و ما نیمی از آنچه داریم را به او کمک می کنیم؛ در این صورت بخشش کردیم و در عالم بندگی وظیفه شرعی خود را به انجام رساندیم اما گاهی پا فراتر می گذاریم و تا سه چهارم از آنچه داریم را می بخشیم، چنین بخششی در حیطه کرامت و کریمی جای می گیرد و از ما مومنی واقعی می سازد.
بی گمان در حالی که خود را شیعه ی آقا امیرالمومنین (ع) می دانیم، شنیدیم که اگر در راه ائمه یک قدم برداریم، ائمه (س) ده قدم به سوی ما می آیند. این نوع بخشش تعریفی جز کرامت نخواهد داشت. خدمت به خلق در برخی موارد اثری ماندگارتر از عبادت را در بندگی ما دارد. روایت مشهور بخشش حضرت زهرا (س) علیرغم روزه دار بودنشان و این که تنها قُوت زندگیشان را بخشیدند، بیانگر همین کرامت و مهربانی خاص این بزرگواران است.
دین ما دین مهر، عشق و محبت است. اگر این چنین نبود هرگز حضرت زهرا (س) افطار سومین روز، تنها غذای خود و فرزندانشان را تقدیم اسیری که درب خانه شان آمده بودند، نمی کردند. اسیر فردی است که قصد مبارزه و دشمنی داشته و اکنون تحت اختیار ماست و دین زیبای ما، دینی است که آزادی عمل را از دشمن پیشین خود که در اسارت است، نمی گیرد.
در گذشته های بسیار دور اُسرا زندانی و شکنجه نمی شدند بلکه حق خروج از شهر را نداشتند اما جایز بودند در شهر تردد کنند و از حقوقی مساوی حقوق سایر شهروندان بهره ببرند. دین ما اجازه شکنجه، حبس و تحقیر هیچ انسانی حتی دشمنان را به ما نداده است. مسلمان هیچ گاه جایز نبوده و نیست تا آغازگر حمله باشد و فقط می تواند در مقابل حملات از خود دفاع کند. حتی کشتن مشرکین نیز در قرآن با شرایط و قواعد خاص خود صورت می گیرد و نمی توان تنها مشرک بودن را دلیل دانست تا فرد را به قتل رساند. همه ی این قوانین حاکی از رحمت سرشاری است که دین ما را فرا گرفته است.
اسلام دین رحمت است. رعایت حقوق مخلوقات الهی توسط هر یک از ما ارزشمندتر از هرگونه عبادتی است که صرفاً برای خدا انجام شود، خداوند بی نیاز است و نیازی به عبادت ما ندارد. به همین دلیل هم هست که خداوند حق خود را زودتر و سهل تر از حق الناس ها می بخشد و می گذرد. حق ا… نافرمانی از معبودی بی نیاز است اما حق الناس علاوه بر نافرمانی از خدا، حق کُشی مخلوق خداست. همه ی ما موظف به رعایت قانون خدا هستیم، قانونی که در آن خداوند به ما اجازه نمی دهد تا حق دیگری را تصرف کنیم؛ هرچند آن مخلوق دیگر کافر شده و از عبادت، نماز و روزه به دور باشد.
خداوند وعده ی پذیرفتن توبه و بازگشت را به همه ی انسان ها داده و استثنایی در پذیرش قائل نشده است؛ چرا که ممکن است کسی که سال ها کفر ورزیده، متحول شده و بخواهد در جرگه ی بندگان خدا باشد. پس ما نمی توانیم افراد را به خاطر حق الهی که به خودشان مرتبط است مؤاخذه و تنبیه کنیم.
کریمه اهل بیت بودن مقام و منزلتی غیرقابل توصیف است. وقتی صحبت از گذشت و بخشش می کنیم، گسترده تر از دوره و عصر خود را بنگریم، به دوره ای بازگردیم که انسان ها حداقل امکانات را در اختیار داشتند. دوره ای که بیشتر افراد چادر نشین بودند و اندک غذایی برای خوردن داشتند و جهل و نادانی در فکر آنان رسوخ کرده بود. در چنین زمانی امامان و پیامبران ما اوج سخاوتمندی، فضل و کرمشان را آشکار و پنهان به مردم عرضه می داشتند.
دقت کنیم تشخیص زمانِ آشکارا کمک کردن و یا پنهانی کمک کردن بسیار مهم است. گاهی لازم است آشکارا کمکی صورت گیرد تا ما نیز به وسع خود مُبَلِغ کار نیک باشیم اما گاهی برای حفظ شأن و شخصیت فردِ نیازمند باید پنهانی به دستگیری او بپردازیم. ارزش یاری رسانی های پنهانی نزد خداوند بسیار بالا است. امروزه نیازی نیست به تبعیت از مولا علی (ع) و سایر ائمه تا نیمه شب صبر کنیم و سپس کیسه ی آذوقه را به در خانه ی نیازمندان ببریم، کمک های ما باید مطابق با مسائل روز باشد. چنانچه طالب کمک های پنهانی هستیم، می توانیم از علم و تکنولوژی روز استفاده کنیم و بدون حضور شخص او را یاری دهیم.
چله نشینی ها را می شود با نیت هایی زیبا، بیش از بیش رنگ خدایی بخشید. به طور مثال می توانیم ابتدای چله نیت کنیم خداوند صفتی هم چون خانم حضرت معصومه (س) و یا آقا امام حسن مجتبی (ع) به ما عطا نماید.
انسان ها توصیه شدند به این که روی فرزندان خود نامی نیک بگذارند. طبیعی است که همه ی افراد با اعتقاد و سلایق متفاوت نمی پذیرند که اسامی مذهبی روی فرزندان خود بگذارند اما می توانند حداقل نام ابتدایی او را از میان اسامی معصومین (س) انتخاب کنند؛ چرا که خداوند در پسِ هر نطفه ای که شکل می گیرد علاوه بر روزی، قسمت و قدری که برایش تعیین می کند، نامی الهی برای او در نظر می گیرد. در دعایی می خوانیم که خداوندا هر آنچه از من میخواهی تغییر ده اما نام ِ الهی که برایم مقدر کردی را تغییر مده. اصولاً نامگذاری از سوی بزرگ ترها و نزدیکان نوزادیست که قرار است پا به عرصه ی دنیا بگذارد. نامگذاری به نوعی نشانه گذاری کردن عزیزترین فردیست که خداوند به ما هدیه می دهد. در روز محشر همگی به نامی که خداوند برای ما مقدر کرده، خوانده می شویم. وقتی نامگذاری ما اسامی زیبایی هم چون معصومین (س) است، احتمال بیشتری دارد که به نامی که خداوند برای ما در عالم معنا برگزیده است نزدیک تر باشد و به دین گونه می تواند عاملی برای کسب برکت بیشتر باشد.
خدای ما همان رحمان بخشنده ایست که انسان ها را در انتخاب هایشان دچار هیچ اجبار و اکراهی نکرده است. در انتخاب دین، نامگذاری و بسیاری از موارد نیز انسان ها از اکراه و اجبار در امانند و می توانند از انتخاب های دیگر استفاده کنند. نام مبارک حضرت مریم (س)، حضرت عیسی (ع) و معصومین (س) از آسمان ها تعیین شده است. برخی اسامی، اسماء الهی و آسمانی اند. حال به نام مبارک خانم حضرت معصومه (س) توجه کنیم معصوم به علاوه (ه مؤنثه) یعنی بانویی که حد معصومیت، عصمت و پاکی را برخوردار بودند. ایشان در غیاب پدر بزرگوارشان پاسخگوی سؤالات مردم بودند و در سویی دیگر سرشار از کرامت، بخشش و سخاوت بودند.
چله نشینی هایمان را از نیات و حوائج دنیوی به سوی نیات معنوی سوق دهیم تا عاشقانه های ما با معبودمان دریچه هایی از رحمت واسعه را به روی ما بگشاید، آن وقت است که علاوه بر متعالی شدن روحمان از نعمات و برکات مادی نیز بهره مند خواهیم شد.
امتحانات الهی همواره و هم گام با لحظه لحظه زندگی انسان هاست و مهم این است که ما چگونه با امتحانات مواجه شویم. بهترین واکنش در امتحانات این است که بدانیم آنچه پیش آمده خواسته معشوق از عاشق است، آن وقت دیگر ناله و بی تابی نمی کنیم و در مقابل هر امتحانی جز زیبایی و عشق نمی بینیم. باید به یاد داشته باشیم که خداوند مطابق با آنچه در قرآن فرموده از هرکس به اندازه وسع و توانش تکلیف می خواهد. پس به رحمت خدا امیدوار باشیم. از بیمِ لغزیدن ها و ناتوانی هایی که صرفاً زاییده تصور و توهمان است شکوفه ی وجودمان را پژمرده نکنیم. هر درونی آماده بزرگ شدن و به مقصود رسیدن است. یاری گر اقیانوس وجودمان باشیم. والسلام…