مشق عشق 110 درس هایی از تکامل، معرفت، خودسازی
بسم ا… الرحمن الرحیم
به مال، ظاهر، مقام و جایگاه دنیوی و به هر آن چه دارایی و تعلقات دنیوی است فخر نفروشیم که همه آن ها به فَوَران آتشفشان یا ایجاد سیل، به نابودی خواهند رفت. در هنگامه وقوع بلایا تفاوتی وجود ندارد و چنانچه قَدَر الهی بنا بر فنا باشد، همه چیز اعم از با ارزش یا بی ارزش و ارزان یا گران قیمت ها به نابودی می کشد. همه چیز در ید قدرت الهی است. از نزول رحمت تا نزول قهر، غضب و عذاب، وقوع بلایای طبیعی هم چون زلزله تنها به دست اراده الهی است و می تواند به وقوع پیوستن آن در کمتر از آنی زندگی همگان را دگرگون کند. زلزله های بسیاری در طول دوران، مصداقی بر این دگرگونی بودند اما انسان ها از چنین تلنگرهایی باید در راستای مهیا شدن و آمادگی بیشتر بهره ببرند.
این که در احادیث ما توصیه شده “چنان به عبادت بپرداز که گویی آخرین نماز تو است و چنان زندگی کن که گویی عمر حضرت نوح (ع) را داری” حاکی از این آمادگی دارد. اخلاق، بینش و تزکیه، لازمه ایجاد آمادگی برای لحظه به لحظه زندگی انسان است. بی شک در لحظه اضطرار و نزول بلایا هر انسانی حاضر است همه دارایی خود را ببخشد تا زنده بماند اما به محض گذشتن از آن لحظه اضطرار، همه چیز فراموش می شود و انسان از تعهداتی که داده است، سر باز می زند و درست اینجا است که شاگردان ممتاز در محضر مولا مشخص می شوند.
دیدگاه ما نسبت به اتفاقی که رخ داده بسیار مهم است؛ حتی اگر دیدگاه ما خشم خداوند بوده باشد نیز می تواند بیداری و هوشیاری ویژه ای به ما بدهد. طبیعتاً در طی ساعاتی که بلایی نازل می شود و اضطراب و تشویش همه انسان ها را در بر می گیرد، افرادی که وابستگی کمتری به دنیا دارند و به لحاظ امکانات و مسائل مالی در سطحی پایین تر هستند، از آسودگی خیال بیشتری برخوردارند؛ چرا که نگرانی از دست دادن ها را نخواهند داشت. گاهی عذاب در وفور مال است؛ هر چند اغلب انسان ها فراوانی ثروت را وفور نعمت از سوی خدا و به سبب صالح بودن خود تلقی می کنند. هر قدر ثروت و دارایی انسان بیشتر می شود، حرص و طمع نیز در او افزایش می یابد. متأسفانه هستند افرادی که علیرغم مال فراوان و امکانات ویژه، مدام در حرص و ولع رسیدن به امکانات تازه تر و از دست ندادن اموال و شرایط دیگر هستند. مال و ثروتی که برای بسیاری نعمت محسوب می شود، برای این چنین افراد، مایه عذاب و عدم آرامش است.
بلایای طبیعی بهترین زمان و زمینه برای امتحان و آزمایش بندگان است. آیا بندگان خدا در اوج سختی به فکر هم نوع خود هستند یا خیر؟ آیا از امکانات خود در جهت رفع سختی دیگری نیز استفاده می کنند یا خیر؟ آیا ناجی تنهایی دیگران می شوند یا خیر؟ باید گفت خوشا بر احوال آنانی که از این نشانه ها درس می گیرند و سعی می کنند بر قدرت ایمان، اراده و تسلی خود در برابر اراده الهی بیافزایند. بدانیم اگر نزول بلایی عامل ویرانی فقیر و غنی می شود، بهتر آن که ما ساخته و پرداخته از این دیار کوچ کنیم نه آن که عذاب دنیا و آخرت را برای خود فراهم کنیم.
خواسته الهی از ما سخت و غیر قابل انجام نیست. چکیده همه فرمایش های الهی برای بنده، رسیدن به مقام تسلیم و رضای الهی است. تسلیم خدا بودن یعنی خداوند را صاحب و مالک دارایی هایمان و خود را امین بر امانات الهی دانستن است. دقت کنیم تسلیم الهی بودن به منظور ایستادن و بی حرکت بودن در دل خطر و اتفاق نیست. در بروز هر خطر یا پیشامدی، انسان موظف است تا آخرین لحظه، تلاش و تفکر کند و حافظ امانتی با ارزش به نام “جان” باشد.
در امر الهی نباید و نمی توان دخالت داشت اما می توان در نهایت تضرع و خشوع به پیشگاه الهی، دست به دعا شد. خواندن نماز آیات در وقوع پدیده هایی چون زلزله، نشانی بر ابراز بندگی و اقرار بر عظمت بی کران الهی دارد. خدایی که در کمتر از لحظه قادر است تا جهانی را “کُن فَیَکون” کند. از سویی دیگر چنین پدیده هایی نشانی کوچک از واقعه ی بزرگ روز رستاخیز است. همان روزی که آسمان ها و زمین در هم پیچیده می شوند. بدانیم وعده های الهی حق است و در زمان خود محقق می شوند. رسولان زمان در هنگام ابلاغ همیشه “یا اَیُهَا اَلمُومِنُون” را خطاب قرار دادند و این یعنی خداوند با ایمان آورندگان صحبت می کند و آنان را بشارت می دهد. نماز آیات دستوری است بر مؤمنان تا علاوه بر سجده در مقابل عظمت الهی، دعا و درخواست کنند تا شاید به سبب آن دعا بلایی از مردم دور شود.
لرزش یک لحظه زمین می تواند دل گناه کاری را به لرزه در آورد و او را به سرزمین امن توبه وارد کند؛ وای بر کسی که عملش دلی را چنان بلرزاند و بشکند که سوز دلش خشم الهی را روشن کند. پس هر لحظه مراقب اعمال خود باشیم. به رحم و مهربانی خدا امیدوار باشیم؛ چرا که انسان هایی با دلی مملو از مهر و قلبی عاری از زشتی ها به پرستش خداوند می پردازند و به انتظار منجی عالم بشریت هستند.
از مؤلفه های رحمت الهی، بخشش اوست. خداوند انسان را با عشق، خلق کرده و او را نیافریده تا با رنج، سختی و عذاب، زندگی کند و در یوم قیامت به عذاب الهی نائل شود. درهای رحمت خداوند همیشه بر روی همه بندگان گشوده است. هر چند از انسان ها گناه، لغزش و اشتباهات بسیاری سر می زند، خداوند تواب و دوستدار توبه کنندگان است. توبه کنیم و با همه صداقت دل، عامل به توبه ی خود باشیم.
رهروی مولا دنیا را محل امتحان و محل گذر می داند و بر دنیا دل نمی بندد. قرآن بسیار توصیه بر این کرده که به مال، فرزند و همسر دل نبندید اما در عین حال انسان را به مسئولیت هایی که در مقابل مال، فرزند و همسر دارد، آگاه می کند. دنیا فانی است و نشانه ها، دلیل بر این است که انسان هر قدر دارای علم و پیشرفت باشد در مقابل عظمت الهی هیچ است. امید که با رحمت خاص الهی بلا از همگی دور باشد. والسلام