مشق عشق 110 درس هایی از تکامل، معرفت، خودسازی
بسم ا… الرحمن الرحیم
مطابق با فرمایش آقا رسول ا… (ص) همسایه خوب نعمت و رحمت خداست. اُنس گیری با کتاب قرآن نیز به منزله ی داشتن همسایه ای خوب و همدمی گران قدر است. مأنوس شدن با قرآن انسان را تا جایگاه والای انسانیت بالا می برد و او را همجوار با مولای خوبان، آقا امیرالمومنین (ع) می کند؛ جایگاهی که سراسر عشق، نور و رحمت است و بهشت و جهنم معنایی ندارد.
هر چند بهشت با همه نعماتش ارزشمند است اما در برابر بیکرانه عشقی که از سوی مولا بر انسانی که مأنوس شده با قرآن می تابد، بی مقدار و غیرقابل قیاس است.تنها در سایه امن الهی و نور بی مثال قرآن است که می توان آخرتی آباد و آینده ای روشن ترسیم کرد. در سفر به سرای باقی تنها چیزی که همراه با ما وارد زندگی جاوید می شود اعمال و کردار ماست؛ در این سفر، بی مقدارترین مال ها نیز قابل انتقال به زندگی جاوید ما نیست. توصیه مدام به مرور مشق عشق، تلاوت آیات الهی و تکرار نام ائمه (ع) از اَهمِّ اعمال و جزو حُب اهل بیت است و سبب می شود تا پرونده اعمال ما سراسر ابراز عشق به خاندان نور باشد.
قرآن و عترت که ارث عظیم پیامبر (ص) برای انسان هاست، بی شک مایه نجات و رستگاری است. در عالم مادی همه ما گاهی برای به دست آوردن یک شی با ارزش برنامه ریزی می کنیم و ممکن است از برخی خواسته هایمان نیز صرف نظر کنیم،حال آن که بسیاری از ما حُب و عشق بی نظیر ائمه (ع) و معصومین (س) را با ساده ترین و پیش پا افتاده ترین ها معاوضه می کنیم. وقتی می دانیم و به کَرّات به ما ثابت شده که از دنیا جز ثمرات و معنویات نمی توانیم چیزی را با خود به عالم آخرت ببریم، پس هرگز نباید حُب این بزرگواران را به بهای ناچیز دنیا بفروشیم.
روز حساب، روز به زبان آمدن و شهادت دادن همه اعضا و جوارح ما در مقابل اعمالی است که به وسیله آن ها انجام دادیم. فراوانی مال حلال در زندگی افراد نعمت است، چنآن چه این مال بر حسب انتخاب فرد در راستای مسیر الهی استفاده شود، تمام سود و منفعت الهی است و چنآن چه در راستای تخریب خود انسان مانند اعتیاد و آسیب رسانی مستقیم یا غیر مستقیم به سایر انساها مانند رباخواری استفاده شود، تمام زیان خواهد بود.
دقت داشته باشیم هر قدرهم از نعمت مال برخوردار باشیم و آن را دارایی خود بدانیم، باز هم در مقابل جسم و جانمان مسئولیم و موظف به حفظ امانت الهی خواهیم بود. در یوم قیامت تک تک اعمال ما مورد بررسی و حسابرسی قرار خواهد گرفت. همان طور که قبلاً گفتیم اولین وکیل حاضر در سرای محشر حضرت باب الحوائج آقا علی اصغر (ع) هستند که به قاتل خود اشاره می کنند.
بهترین انتخاب برای رهروی که از نعمت مال بهره مند شده این است که همانند مولا قناعت پیشه کند و در کنار شاکر بودن به بخشش و گذشت در راه خدا بپردازد. هر یک از ما می توانیم بر اساس انتخابات خود به مال دنیا عزت و شرافت بخشیم و یا این که بالعکس آن را مایه ذلت، گمراهی، جهالت و غفلت قرار دهیم.
در جهان آخرت هیچ فرصتی برای بازگشت و جبران اعمال وجود ندارد و این نامه اعمال ماست که تعیین کننده جایگاه ماست و به دنبال آن، شفاعت معصومین (س) از جمله ثمرات مرور مشق عشق، عشق بازی، حس گیری معنوی و تکرار خوبی ها و نیکی هاست که در حیات اُخروی سراسر برکت را برای ما به ارمغان می آورد.
این اعتقاد و باور قلبی را در خود ایجاد کنیم که هر آن چه هست و نیست از آن خدای یکتاست و ما مالکیتی بر هیچ چیز نداریم. گاهی ما انسان ها در مقابل برآورده شدن حوائج خود وعده ها و پیمان هایی را بین خود و خدا تعیین می کنیم اما به محض گشایش درهای رحمت و برآورده شدن حاجتمان، غرق در مادیات می شویم و حقیقت وجودیمان را به خود و خدا نشان می دهیم. خداوند عادل و داناست؛ اوست که مطابق با جنبه و ظرفیت وجودیمان ما را از نعماتش بهره مند می کند و می داند ما در چه موقعیت هایی بنده خدا باقی می مانیم و از انسانیت فاصله نمی گیریم.
مولای ما مولایی است که در زمان امامتشان و دقیقاً در زمانی که خلیفه خدا در زمین بودند نیز هیچ امکانات رفاهی و آسایشی برای خویش فراهم نکردند. در طول تاریخ نیز هیچ یک از دشمنان مولا، هرگز ثبت و یادداشتی از امکانات مولا نداشتند. باور عمیق و درستی است اگر بدانیم “تعریف، آن چیزی است که دشمن انسان از او نماید”. گاهی نیز دشمن ما در قالب کنایه و تمسخر یک ویژگی از ما را نام می برد که در واقع تأیید کننده ماست.
ورود رفاه از یک سو و خروج اعتقادات از سوی دیگر یعنی فراهم شدن آتش جهنم. به کارگیری نعمات خدا درجای خود، در حقیقت پیشگیری از هر ضرر و زیان جسمی و روحی به انسان است. جسم و روحی که پرورش پیدا می کند، مقاوم می شود و به او مهربانی و محبت را یادآور می شویم، بی شک در زمره ی خوبان قرار خواهد گرفت.
اثرپذیری از ما زمانی شکل می گیرد که ما خود عامل بر سخن و افکارمان باشیم. نمی توانیم مدام در حال خوردن از بهترین ها باشیم و کم خوری را به دیگران توصیه کنیم. مرد میدان می خواهد که سنگ بر شکم ببندیم و هم چون مولایمان کم بخوریم و زیبا و عالمانه بیاندیشیم. مهم است که گرسنه بمانیم و بتوانیم دین فروشی و مرام فروشی نکنیم. مولا امیرالمؤمنین (ع) نه تنها بر شکم بلکه بر روح خود سنگ بستند. رفتارها، اخلاق و گفتار ایشان نشانی بر تربیت کردن تک تک اعضا و جوارحشان بود. کوته فکری های ما در برخی مواقع آسیبی وسیع را شامل حالمان می کند. متأسفانه بسیار خطا می کنیم و آسیب می بینیم ولی از آن ها درس نمی گیریم بلکه آسیب را دلیلی بر بی توجهی خدا نسبت به خود می بینیم. مولای ما در کنار ساده پوشی بسیار پاکیزه بودند.
محبت کردن و مهربانی صفت انبیاست. بارزترین صفت پیامبر ما نیز حُسن خلق ایشان بود. در محدوده حُسن خلق است که مهر و مهربانی، گذشت و بخشش وجود دارد. حُسن خلق به ظاهری متبسم و زیبا سخن گفتن خلاصه نمی شود.خلق خوش همانند یک بذر است که ثمرات فراوانی را نصیب انسان می کند.متأسفانه هستند افرادی که حُسن خلق ما را مورد سوء استفاده قرار می دهند اما این ما هستیم که در چنین وضعیتی نیز باید بر هدف و تصمیم اخلاقی خود پایبند باشیم.
روزها در پی هم می گذرند و هر روز نوبتی برای رفتن انسانی به سرای باقیست، این گردونه هم چنان می گردد و دیر یا زود موقع کوچ ما نیز فرا خواهد رسید اما در این میان کسی مرگ را با همه تلخی، به گوارایی خواهد چشید که از حُسن خلق و حُب خاندان رسول ا…(ص) بهره مند شده باشد. اگر مرگ را فرش قرمزی برای ورود و قرارگیریمان در کنار یار ببینیم، آن وقت است که مرگ شیرین خواهد شد. تلاوت قرآن، صله رحم، بدی را به نیکی پاسخ گفتن، گشاده رویی با مهمان از جمله اعمالی است که فرش قرمز ورود ما را فراهم می کند. خوبی و نیکی، مهر و مهربانی ثمرات بی شماری را در سرای دنیا و آخرت انسان دارد. امروزه دانشمندان بسیاری متفق القول می گویند که افراد پرخاشگر، کم حوصله و خشن دنیایی سرشار از بیماری و طول عمری کوتاه تر دارند. اجازه ندهیم مهربانی با ما قهر کند و از ما روی گردان شود، به سراغ مهر و مهربانی برویم.
کمی با خود خلوت کنیم و برای خود برنامه ریزی کنیم که هر چند وقت یک بار اعمال خود را بسنجیم و معدل گیری کنیم. اعمالمان را جلوی آینه قرار دهیم و ببینیم چه باز پس می گیریم. همان طور که می دانیم آینه صادق است و جز انعکاس خوبی در مقابل خوبی و بدی در مقابل بدی چیزی در برابر ما نخواهد گذاشت. وقتی ما قادر نیستیم عدالت را در مورد خودمان جاری کنیم، چطور توقع داریم که دیگران در مورد ما عادلانه برخورد کنند.
خداوند و رسولان او بسیار از بد خُلقی و آثار مخرب آن با انسان ها صحبت کرده و انسان ها را از آن بر حذر داشته اند. هر عمل بدی، رفته رفته و اندک اندک آثار خود را در ما ایجاد می کند. خداوند در آیه ای از قرآن و در مقابل آفرینش بی بدیل خویش بر خود تبریک و آفرین گفت “فتبارک ا… احسن الخالقین” اما این که این زیبایی چیست و مقصود خدا از دوست داشتن زیبایی چیست، قابل تأمل است. زیبایی را نباید صرفاً زیبایی ظاهر دید؛ منظور از زیبایی جوهر، مبدأ و منشأ هر چیزی است. همه ما در پی کسب این زیبایی در کنار یکدیگر هستیم. زیبایی که خداوند در نهان مولا علی (ع) دید و فتبارک ا… را بر این احسن الخالقین فرمود. این زیبایی نیز می تواند در وجود ما ظهور کند. در آفرینش الهی همه انسان ها یکسان و برابر آفریده شدند اما در تبلور زیبایی و به کار بستن آن، این انسان است که انتخاب گر و تعیین کننده است.
همه ما عشق مولا را دنبال کردیم اما تا چه حد؟ آیا در حدی عاشق هستیم که علیرغم نرسیدن به خواسته یا حاجتی باز هم راهی راه باشیم؟ از پیامدهای غفلت، جهل و نادانی است. جهل و نادانی است که مرد و زن، پیر و جوان، باسواد و بی سواد نمی شناسد و گریبان هر انسانی را می گیرد. انسان چنانچه خود را بشناسد و میزان ثمردهی و یا عدم ثمردهی خود را بررسی کند، قوه ادراکش بالا می رود. امتحان را از غیر امتحان تشخیص می دهد و بر اساس برنامه ریزی امتحان خود را پیش می برد.
سعی کنیم در کنار آنالیز و رسیدگی به خود، برنامه ای با عنوان دیدار با خود بگذاریم و برای دقایقی نیز شده به خود سر بزنیم. منصفانه به مهمانی وجودمان برویم و با لباس اخلاق و همانند برخورد فکری و ظاهری که با دیگران داریم به دیدار میزبان وجودیمان برویم. بسیاری از خوبی ها و بدی ها در اثر تکرار تبدیل به عادت و عادت تبدیل به رفتار می شود. انسان موجودی اجتماعی است و باید در اجتماع زندگی کند. در دین ما خانواده پایه و اساس است. رفتارها و اخلاق در شغل ما نیز بسیار مؤثر هستند. طبیعتاً روزی که فرد با آرامش و شادی شروع به کار می کند با روزی که با عصبانیت کار خود را آغاز می کند بسیار متفاوت است.
در راستای رهروی خود یکی از نواقص ما این است که هنوز یک بسته رهروی آماده در مورد خود نداریم که بتوانیم در شرایط و موقعیت های مختلف مطابق با آداب رهروی ارائه دهیم. رفتار درست را انتخاب کنیم و از گناهان به دور باشیم. بارها گفتیم هر پروژه ای در هر زمینه ای اگر بی هدف و بی برنامه باشد، شکست پذیر است. ما نیز چنانچه بخواهیم موفق باشیم باید دارای برنامه باشیم و برای برنامه ریزی نیازمند دریافت اطلاعات از خود و رفتارهای خود هستیم که این دریافت حاصل نمی شود مگر در اثر شناخت از خود. امید که در راه شناخت پیدا کردن از خود ثابت قدم و صبور باشیم. والسلام…