مشق عشق 110 درس هایی از تکامل، معرفت، خودسازی
بسم ا… الرحمن الرحیم
روز قدردانی و گرامیداشت بانوان، مصادف با ولادت با سعادت خانم حضرت زهرا (س) است. بانویی که خصوصیات والای ایشان را باید به جهان و جهانیان معرفی کرد تا به واسطه آن ارزش و جایگاهی که خداوند به زنان بخشیده بر همگان آشکار شود. پس از رنسانس تسلط کلیساها به لحاظ اجتماعی، مذهبی و سیاسی بر مردم بسیار بالا بود اما اکنون کلیساها نیز تنها مکانی برای عبادت و ادای آداب مسیحیت هستند. صرف نظر از اینکه به ابعاد شخصیتی، اجتماعی و جایگاه والای حضرت مریم (س) پرداخته شود. حضرت مریم (س) همان والا بانویی است که به امر الهی صاحب اولاد می شوند و اولادشان از ابتدای قدم نهادن در این دنیا با سخن گفتنشان یکی از معجزات الهی را بر مردم نمایان می کنند اما همه می دانیم پس از عیسی ابن مریم، خاتم المرسلین با دین اسلام که همانا دین کامل برای هدایت انسانهاست، پا به عرصه جهان می گذارند و بهترین امانات یعنی عترت و قرآن را به بشریت می بخشند.
در دنیای غرب روزی تعیین شده و به عنوان روز بزرگداشت زن به مردم معرفی شده است و این در حالی است که بهترین زنان عالم چه در ابعاد اجتماعی و چه در بُعد معنوی بانوانی بودند که در اوج جاهلیت و بت پرستی مردم زمان در والاترین و محترمانه ترین درجات مادی و معنوی به زیبایی درخشیدند. حضرت زهرا (س) در دوره ای در دامان خدیجه شکُفت و خانه رسول خدا (ص) را منور کرد که به دنیا آوردن دختر حقارت و ضعفی بزرگ برای پدر و مادران محسوب می شد، از این رو بود که دختران را زنده به گور می کردند. حضرت خدیجه (س) خود نمونه ای روشن بر قابلیت ها و توانمندی های یک زن در عصری بود که مردان بسیاری، دختر دار شدن را ننگ می دانستند اما از آنجایی که بزرگان زمان مایل نبودند تا مردم از جهالت دور شوند، آنان را آگاهی نمی دانند و موفقیت های بی مثال بانو حضرت خدیجه (س) را برای سایرین بازگو نمی کردند. صرف نظر از شأن و جایگاه ویژه ی آسمانی حضرت زهرا (س)، ایشان در دامان مادری مدیر، مدبر با بینش و قدرت اجتماعی و پدری صاحب عظمت و منشأ رحمت پرورش یافتند. در مرور تاریخ بارها شنیدیم که خانم حضرت زهرا (س) همواره مورد احترام خاص رسول خدا (ص) بودند و از این رو بود که عایشه همسر پیامبر (ص) که زنی مغرور و سلطه گر بود، در آتش حسد می سوخت. توجه، مهربانی و حرمتی که رسول خدا (ص) برای دخترشان قائل بودند، علاوه بر رابطه فرزندی و پدری به دلیل آگاهی رسول خدا (ص) از شأن حضرت زهرا (س) در نزد خداوند بود و این خود گواهی روشن بر جایگاهی است که خداوند برای یک زن در نظر گرفته است.
در دین اسلام جایگاه یک زن می تواند تا جایگاه بهترین بانوی دو عالم بالا رود؛ به این ترتیب که همانند ایشان قبل از ازدواج دختری کامل و پس از ازدواج همسر و مادری نمونه باشیم. ایشان در هنگام ازدواج از میان انبوه خواستگاران با درجات بالای دنیوی و مالی مردی را انتخاب می کنند که از نظر مالی در پایین ترین سطح بودند اما خود ثروت عالمیان بودند و هستند. ازدواج حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) فارغ از هیچ نوع اجبار و تحمیلی بود و این نیز نشانی دیگر بر بینش اسلام نسبت به زنان در مقوله اختیار و انتخاب دارد. از جمله پیام های ازدواج حضرت زهرا (س) برای دختران در تمامی اعصار اولویت دادن ایمان و درستکاری بر مادیات بود. امروزه در روز جهانی زن فارغ از مذهب و دین باید خانم حضرت زهرا (س) به عنوان کامل ترین زن معرفی شوند و از زندگی، رفتار و منش ایشان برای تمامی جهانیان الگوگیری شوند. پرداختن به ابعاد وجودی حضرت زهرا (س) و مطالعه سیره ی زندگی آن بزرگوار و هدایت و تربیت شدگان دامان ایشان نشانی بر خاص بودن ایشان دارد.
رفتار و تربیت و رسیدگی خانم علیرغم سن پایین و وضعیت ضعیف مالی حاکی از دیدگاه وسیع، جایگاه معنوی، مناعت طبع و قناعت ایشان است. تصمیمات، مدیریت و مشاوره های بانو به همسر خویش، چنان حساب شده و دقیق بود که همانطور که در تاریخ ذکر شده منجربه تحول و انقلاب درونی مردمانی یهودی شده است. متأسفانه اطلاعات و آگاهی که مردم امروز ما از دین اسلام و جایگاه زن در آن دارند، اطلاعاتی ناقص و گاهاً بالعکس است و برخی اسلام را دینی توأم با محدودیت و محرومیت برای زنان می دانند؛ در حالی که خانم سرشار از اختیارات، انتخابات بودند. ایشان چنان اطاعت، احترام و مهرورزی را تقدیم پدر بزرگوارشان می کردند که پس از وفات حضرت خدیجه (س) لقب “ام ابیها” گرفتند. حضرت رسول (ص) علیرغم این که پیامبر خدا بودند و صاحب علم لدنی اما برای اندک دوری و سفر کوتاه مدت نیز به دیدار دخترشان می رفتند تا با دیدن ایشان نیرو بگیرند.
گفتیم خانم با اختیار، مولا را برای زندگی انتخاب می کنند و با وجود سن کم و حداقل امکانات مادی چهار فرزند را در دامان پاکشان پرورش می دهند. در عرصه مسائل اجتماعی، در زمان و شرایط اطاعت محض از امام زمانشان و در زمانی دیگر که لازم است به ایراد خطبه بپردازند از همسر و حقوق خویش دفاع می کنند. تنگ نظری در دیدگاه و سیرۀ خانم مغایر با انسانیت است به همین دلیل است که هرگز و در هیچ زمانی از زندگی ایشان نمی توان تنگ نظری یافت. دین ما دینی است که زن در آن دارای چنان جایگاه و حقوقی است که حتی برای شیر دادن فرزندی که خود به دنیا می آورد می تواند از پدر کودک حقی را مطالبه کند. در اسلام برای زن اجبار و تحمیل وجود ندارد تا به امورات منزل (شستشو و پخت و پز) بپردازد و چنانچه زن بخواهد، می تواند بابت انجام آن اجرت و مبلغی دریافت کند.
جای بسی اندیشه و تفکر دارد که در 1400 سال پیش چنین بینش و حق ایدئولوژی برای انسان ترسیم شده است. در بررسی و شناخت ابعاد بی نظیر وجود خانم حضرت زهرا (س) کدامیک از ابعاد را می توان یافت که خانم در آن اسوه و نمونه نبودند. در بُعد “معنوی” نمازها و عبادات شبانه، در بُعد “اجتماعی و معنوی” بخشش و بالاخص بخشش ها و دعای ویژه ایشان برای تمامی انسان ها همانند دعای قبل از خواب که به همگان توصیه می شود. در بُعد “اقتصادی” و در بُعد “تربیتی و فرهنگی” و در زمان فرصت دهی که خداوند قبل از خلقت و قبل از شهادت که ایشان چگونه و با وسعت نظری ویژه ای به دعا برای مردم می پردازند.
پرورش شیرزنی هم چون حضرت زینب (س) نمونه ای از تربیت بی نقص ایشان بوده است. برای اثبات مقوله حق و حقوقی که در دین اسلام به زن داده شده است، می توان به زندگی حضرت زینب (س) و شرط ازدواج ایشان برای دیدن هر روز برادرشان آقا امام حسین (ع) اشاره کرد. این که متاسفانه امروزه تا چه اندازه ما به این حقوق اهمیت می دهیم یا نه از عدم شناخت ما نسبت به دین رئوف و در عین حال دقیق اسلام نشأت می گیرد. اگر نه دین اسلام جایگاه و حقوق ارزشمندی را برای انسان ها به خصوص زنان در نظر گرفته است.
خانم حضرت فاطمه زهرا (س) خود دریایی از درس برای انسان ها هستند اما متأسفانه در شناساندن ابعاد وجودی ایشان کُتب اندکی نوشته شده است. دین مبین اسلام زن را با ارزش معرفی می کند و با حقی که برای او در نظر گرفته است او را از این که همانند کالایی به نظر آید، منع می کند. برخی خصوصیات زنانه با زن متولد می شود و در وجود او همواره قرار دارد. علاقه مندی بانوان به زیورآلات، علاقه مندی به شنیدن جملات مهرآمیز و گریستن های زود هنگام که برگرفته حس ناب آنان است، از جمله خصوصیاتی است که هر زنی با آن متولد می شود. خانم حضرت زهرا (س) نیز با این خصوصیات زاده شدند. بانویی که هر یک از ما تا حد جان دوستشان داریم، بانوی بودند که پس از مرگ خود را مدیریت کردند، توصیه ایشان مبنی بر دفن شبانه و انتخاب خانم ام البنین (س) به عنوان همسر مولا از این نوع مدیریت ها بود. مشهور است که مولا پس از شهادت خانم هرگز لب به خنده نگشودند و همواره دردهای خود را با چاهی عمیق در میان می گذاشتند.
همانطور که گفتیم حضرت زهرا (س) محل مشورت مولا بودند. روایتی معروف از شوخ طبعی بین خانم و مولا در عالم همسری است که هر یک به ذکر برتری و عزیز بودن خود نزد رسول خدا (ص) اشاره می کنند، سپس برای اثبات آن نزد رسول خدا (ص) می روند تا ایشان بفرمایند کدامیک از دو بزرگوار عزیزتر هستند. رسول خدا (ص) می فرمایند: هر دوی شما عزیز و بزرگوار هستید. در نهایت رسول خدا (ص) می فرمایند: فاطمه جان بدان گرچه شما صاحب شأن و مقام والایی هستی و اولین فرد حاضر در روز محشری، اما جایگاه همسرت علی (ع) نیز جایگاه بی نظیر و بی مثالی است. در این هنگام بانو برخواسته و قصد بوسیدن دستان مولا را می کنند که ایشان خودداری می فرمایند. بزرگ ترین درس این روایات بی معنا بودن غرور برای دو فردی است که یکدیگر را دوست دارند و عاشقانه با یکدیگر زندگی می کنند. برای زندگی بهتر باید بیش از گریستن بر این بزرگوران راه و رسم آنان را شناخت و از آنان در تمامی ابعاد زندگی الگوگیری کرد. خانم حضرت زهرا (س) اسوه هر زن و مردی است و تبعیت از خاندان عشق و کرم تماماً ثمره و بهره است.
ان شاء ا… ما نیز همانند حضرت عباس (ع) در پی کسب رضایت از خانم حضرت زهرا (س) باشیم و برای این دریافت تنها به عبادات بسنده نکنیم که انسانیت داشتن خود دینی است عظیم که برپا داشتن آن، رضایت آل ا… را به ارمغان می آورد. والسلام…