مشق عشق 110 درس هایی از تکامل، معرفت، خودسازی
بسم ا… الرحمن الرحیم
ماندگاری آن چه را که می شنویم در خود حفظ کنیم و قدر بدانیم. یادآوری بسیار مؤثر است؛ گاهی همین تذکرات و یادآوری ها، ما را از ارتکاب به گناه نجات می دهد. هر کس مسئول اعمال خویش است. ان شاء ا… فرصت هایی را که داشتیم مورد استفاده قرار داده و حس رضایت را در خود احساس کرده باشیم. تمامی ساعات و تمامی ایام، ایام خداست و خدا حاضر، آگاه، بینا و شنوا بر اعمال انسان و نزدیک تر از هر کس و هر چیزی به بندگانش است. هر لحظه دردهای ما را می شنود و با نهایت عشق و سخاوت ما را می بخشد اما شناخت از خود و توانمندی های خویش سبب گزینش ما در تمامی سطوح زندگی می شود. کسی که از خود شناخت جامع تر و دقیق تری داشته باشد، مطمئناً در روش های زندگی و در انتخابات مهم و یا انتخاب دوست و کسانی که در مراوده با آن هاست از دقت نظر بالاتری استفاده می کند.
اکثر شکست ها و ناملایماتی که در زندگی ها به وجود می آید از عدم شناخت و تابع احساسات شدن و بر مبنای احساسات تصمیم گرفتن هاست. چنانچه واقعیت خود را بشناسیم بر اساس روزمرگی های خود می توانیم انتخابات درستی داشته باشیم؛ مثل این که چه موقع صحبت کنیم و چه موقع سکوت! کجا باید باشیم، چه رفتار و گفتاری را انتخاب کنیم. هر چه انسان به شناخت خود برسد یک گام به شناخت پروردگار نزدیک تر می شود. نهایت و سرانجام گام هایی که در جهت خودشناسی برداشته می شود به سرانجامی ایده آل به نام خداشناسی می رسد. رسیدن به این فرجام خوش، امنیتی خاص را در اختیار بنده و در تمامی لحظات و روزمرگی های او قرار می دهد.
اکثر ضعف های ما از عدم شناخت از خود و از توانمندی های ماست. اگر به هم صحبتی با انسان های پرخاشگر و قدرتمند بنشینیم، متوجه خواهیم شد که علیرغم ظاهر فریبنده، از ضریب اعتماد به نفس پایین برخوردارند و همانند یک کودک عمل می کنند و یا انسان هایی که با وجود امکانات عالی مادی و دنیوی باز هم دارای توانمندی و اعتماد به نفس ضعیف هستند اما در سویی دیگر انسان هایی هستند که با وجود تنگدستی و فقر، چشم و دل سیرند و خود را به مرز بی نیازی نزدیک کرده اند.
افرادی که نمی توانند روی افکار خود متمرکز شوند و مدام از شاخه ای به شاخه دیگر می روند، نمونه ی افرادی هستند که بر اثر مراجعه نکردن به خود، در عدم خودشناسی به سر می برند و مکرراً ضرر می بینند. تفکرات ما انسان ها متفاوت است اما در کلیات مشترک هستیم و همه ما صاحب نعمتی چون مغز، قدرت فکر و اندیشه هستیم اما آن چه باعث تفاوت افراد شده نوع به کارگیری از قدرت تفکر و در نتیجه قدرت تشخیص و نوع بینش است. مطمئناً وقتی انسان به تجزیه و تحلیل خود پرداخت، توانمندی خود را شناخته و انتخاب درستی خواهد داشت. متأسفانه اشکال ما در جایی است که ابتدا انتخاب می کنیم و سپس می شناسیم که همین باعث شکست ما و فروپاشی اعتقاد، ایمان و اعتماد به نفسمان می شود.
توجه در زندگی امامان به روشنی نشان می دهد که هر یک از امامان ما در اجرای مأموریت و مسئولیت خویش از شاخصه و توانمندی ویژه ای استفاده کردند. در حالی که همه امامان می توانستند عاشورایی داشته باشند اما هر یک بر حسب توانمندی بارز خود و براساس مقتضیات زمان و مکانی که داشتند به انجام امامت خویش پرداختند.
خداوند مغز ما را طوری خلق کرده که توان اخذ همه مسائل را با قوت و ضعف های متفاوت دارد. توان اخذ کینه و نفرت تا عشق و احساس، توان پرخاشگری و جنگجویی تا صلح، مهر و محبت. خداوند انسان را مختار آفریده و راه را مشخص کرده تا خود انتخاب کند.
خداوند توسط راهبر و راهنمایان ویژه ای که آفریده، راه رحمانی و شیطانی را معرفی کرده و فرموده انتهای راه رحمانی، سعادت و انتهای مسیر شیطانی، شقاوت است. کسی که راه شیطان را انتخاب کرده ابتدا به درون و نفس خود بر می گردد؛ چنین انسان هایی مدام متزلزل و از آرامش به دور هستند. انسانی به آرامش خواهد رسید که از حرص و طمع عاری باشد و به بی نیازی برسد. انسانی که در راه رضای پروردگار قدم می گذارد ممکن نیست در دام حرص و طمع بیفتد. انسانی که رضای خدا را خواهان باشد، برنامه مغز و قلبش جز حرکت در مسیر پروردگار نیست. انسانی که توانمندی برنامه دادن به عظیم ترین و پیچیده ترین کامپیوترها را داراست مگر ممکن است نتواند به مغز و قلب خود برنامه دهد؟!!
اولین و مهم ترین برنامه برای مغز و قلب فرد با ایمان این است که بداند همه بود و نبود و هستِ او به دست و اراده پروردگار است وهمین باور است که ما را از رفتن به سمت پوچی ها و شکست های مکرر نجات می دهد. بسیاری از ناکامی های ما محصول نگرانی های ما برای روزهای نیامده است و بسیاری نگرانی ها محصول عدم خودباوری ماست. ملاک خوشبختی و بدبختی هر یک از ما باورهای ما و تسلیم شدن یا نشدن ما در برابر رضای پروردگار است. تسلیم خواسته ها و هوی و هوس ها شدن، ترس از باخت و بی ارزش بودن را برای ما زنده می کند و از ما فردی سست اراده پدید می آورد.
در برابر نظر و فکر دیگران، فرو ریختن و تصمیمات را به دیگران سپردن، نمونه ای دیگر از عدم شناخت ما از خود است. از جمله دلایل از هم گسستگی ها در زندگی های زناشویی عدم برنامه ریزی و انتظارِ داشتنِ ایده آل ها و در واقعیت روبه رو شدن با همسری زحمت کش که با ایده آل ها فرسنگ ها فاصله دارد و توقع کردن های بی شمار است. بالا رفتن سن ازدواج نیز حاکی از این مسئله است که جوانان در عدم خودشناسی و داشتن توقعاتی بالا سیر می کنند؛ وگر نه انسان به گونه ای خلق شده که می تواند با کم ترین امکانات بهترین زندگی را برپا و اداره کند. اگر توانمندی ها جایگزین حرص و طمع و توقعات افراطی باشد، ثمرات چشم گیری را نصیب انسان می کند و وقتی انسانی با حداقل امکانات به حداکثر پیشرفت می رسد یعنی از توانمندی خود به نحو احسن یاری طلبیده است. قناعت پیشه کردن با مراجعه نکردن به توانمندی ها و بهره جستن از آن بسیار متفاوت است. راضی شدن به اندک روزی در حالی که از قابلیت های بالایی برخورداریم و آن را مورد استفاده قرار نمی دهیم به نوعی ظلم به خود است.
دلیل اصرار بر آنالیز درونی به خاطر کشف و شکوفا شددن همین توانمندی ها و قابلیت هاست. بسیاری از موفقیت ها نشأت گرفته از تأکیدی است که به توانستن ها داریم. عالِم بی عمل نباشیم زیرا تک تک ما سرشار از استعداد و توانایی هستیم که نمی شناسیم و بهره نمی بریم. قبل از هر چیز باید به این برسیم که بنده خدایی هستیم که بخل ندارد و بندگانش را دوست دارد و همه نعماتش را در اختیار بندگانش قرار داده است.
“من می توانم ها” را در خود نهادینه کنیم و برای این که بدانیم چه چیزهایی را می توانیم، باید به درونمان مراجعه و از خود شناخت حاصل کنیم. در مرتبه مهم و والاتر داشتن هدف است که به توانستن های ما جهت می دهد. دقت کنیم در تعیین هدف نباید روی هدفی سرمایه گذاری کرد که با توانمندی ما مغایرت داشته باشد و نیز باید دقت داشت که یک هدف نباید هدف غایی و نهایی ما باشد. برای رسیدن به هدف نیاز به کسب انرژی مادی و روحی هست، بنابراین بهتر است با یک هدف کوچک شروع کرد و پله پله بالا رفت تا اگر دچار شکست شدیم انرژیمان را صددرصد صرف یک هدف نکرده باشیم و خود را کاملاً نبازیم.
دوره کنونی ما دوره ای سرشار از شرایط و امکانات برای پیشرفت و ترقی است. ان شاء ا… برنامه خودشناسی را هفتگی و بهتر از آن روزانه مورد توجه قرار دهیم و مطابق با دستور آقا رسول ا… (ص) به حساب خود رسیدگی کنیم قبل از این که به حسابمان رسیدگی شود. والسلام…